Terug naar overzichtTerug naar overzicht
Beginjaren Avondvierdaagse in Zeist

Door R.P.M. Rhoen

Eerste avondvierdaagse in Zeist tijdens oorlogsjaren

Het besluit van 16 juni 1940 om de vierdaagse van Nijmegen niet door te laten gaan, bracht een bestuurslid van de Sticht Gooise Wandelsport Bond op het idee om een avondvierdaagse te organiseren. ‘Als we dan geen vier dagen kunnen wandelen, laten we het dan vier avonden doen.’, was zijn reactie. Dat jaar nog werden in zes plaatsen de eerste avondvierdaagsen gehouden. Het jaar daarop al in 21 plaatsen, maar nog niet in Zeist. De in 1941 opgerichte korfbal- en wandelsportvereniging ‘Recht Door Zee’ (R.D.Z.) nam daartoe het initiatief. In de oorlogsjaren werd twee keer een avondvierdaagse georganiseerd. Exacte data zijn door de beperkte berichtgeving in de plaatselijke krant niet te achterhalen. Bekend is wel dat in juli 1944 een onderlinge avondvierdaagse werd gelopen. Het bestuur van R.D.Z. besloot in juli 1945 de avondvierdaagse niet door te laten gaan in verband met de ondervoeding. In 1946 staat in de krant dat tien personen voor de derde keer de wandeltocht hadden volbracht en voor de tweede maal 11 personen. Daaruit zou men mogen concluderen dat in 1942 of 1943 de eerste avondvierdaagse in Zeist is gelopen, althans een R.D.Z.-avondvierdaagse.

Avondvierdaagse Zeist in 1946
Avondvierdaagse Jacob van lennepplein 1946-1947
Avondvierdaagse na de oorlogsjaren

De eerste voor iedereen opengestelde wandeltocht heeft in 1946 plaats gevonden, want in 1955 wordt veel aandacht aan de ‘Tiende Zeister Avondvierdaagse’ besteed.De tocht in juli 1944 stond open voor leden en donateurs van de sportvereniging R.D.Z.. De deelnemers moesten iedere avond 12½ kilometer lopen. De tocht werd gelopen op 3, 4, 5 en 6 juli. 44 Dames en 28 heren mochten na afloop een fraai op naam gesteld RDZ-wandeltochtdiploma als beloning ontvangen.

In 1946 werd in 48 plaatsen een avondvierdaagse georganiseerd. In de provincie Utrecht werd zelfs een gedrukt programmaboekje uitgegeven. In Zeist namen aan de avondvierdaagse, die gehouden werd op 19, 20, 21 en 22 juni, 338 wandelaars deel. Negen personen liepen de tocht niet uit. De deelname bestond uit 64 individuele wandelaars en in groepsverband liepen veertien groepen mee o.a. de sportverenigingen Saestum en Olympia. Ook al in de beginjaren werden de wandelaars op de laatste avond door het publiek verwelkomd met bloemen. Dit gebruik was afgekeken van de Vierdaagse van Nijmegen. De wandelaars liepen die avond via de Slotlaan naar het Slot, dat het eindpunt was.

Het jaar daarna werd de avondvierdaagse gelopen op 18, 19, 20 en 21 juni. De eerste dag van de wandeltocht ging over Austerlitz naar Driebergen, de tweede dag over Bunnik naar Oostbroek, de derde dag was een bosparcours en de laatste dag over Huis ter Heide, Bosch en Duin en Bilthoven naar De Bilt. De start vond plaats in het St. Joseph-gebouw aan de Hortensialaan. De eerste drie avonden startte men ’s avonds om 7 uur en op de laatste dag ’s middags om 3 uur. In totaal moesten door de deelnemers 65 kilometer worden afgelegd. Het wandelevenement stond blijkbaar onder auspiciën van de Nederlandse Wandelsport Bond, want voor niet-leden werd een hoger inschrijfgeld gerekend. Voor de ereronde op de laatste avond verzamelde de wandelaars zich op het Jacob van Lennepplein. Vandaar ging men voorafgegaan door de muziekvereniging St. Caecilia via de Bergweg, Steynlaan, Slotlaan, 1e Hogeweg, Voorheuvel en Hortensialaan naar het St. Josepg-gebouw aan de Hortensialaan. Hier werden aan de Politie Sportvereniging Zeist, Kemphanen Zeist, Saestum Zeist, Zwervers De Bilt, Pyramidekanters Austerlitz, N.T.V., Kemphanen Jeugd, R.D.Z., N.B.M. en D.R.G. Woerden de groepsmedailles uitgereikt.

Avondvierdaagse groeit uit tot groot evenement.

De avondvierdaagse mocht zich in een groeiende belangstelling verheugen. Liepen in 1946 338 wandelaars de avondvierdaagse. Tien jaar later, in 1955, was het aantal tippelaars gegroeid tot 1727 en in 1970 zelfs tot boven de 3800.

Twee wandelaars van het eerste uur waren de heren De Korte en Roelen. In 1970 werden zij gehuldigd omdat zij 25 keer de avondvierdaagse hadden gelopen. De wandelsportvereniging ‘Nooit Te Ver’ liep toen ook al 25 keer mee en ontving daarvoor eveneens een onderscheiding.
Heel bijzonder is de prestatie van mevrouw M.J. Achterberg-Gerritsen (1919). Zij werd in 2005 gehuldigd, omdat zij de avondvierdaagse in Zeist zestig keer en in Amersfoort in de Tweede Wereldoorlog twee keer gelopen had. Haar man Teunis Achterberg (1921-1981).was in zijn jonge jaren wandelsportsecretaris van R.D.Z. en een van de initiatiefnemers van dit jaarlijks terugkerend evenement in Zeist.

Bekijk ook het filmpje over de Zeister Avondvierdaagse

Avondvierdaagse 1947
Bronnen

  • Zeister Post, 22 mei en 22 en 26 juni 1946; 29 mei, 21 en 25 juni1947; Gemeentearchief Zeist
  • Zeister Weekblad, 6 juli 1945; Gemeentearchief Zeist
  • De Zeister Courant, 10 juni, 5 juli en 5 augustus 1944; Gemeentearchief Zeist
  • Nieuwe Zeister Courant, 9 mei, 17 en 20 juni 1955 en 15 juni 1970; Gemeentearchief Zeist
  • Wikipedia; uitdraai 5 juni 2007

Dit artikel is ook gepubliceerd op www.zeistermagazine.nl