Hier vindt u de betekenis van alle straatnamen uit de gemeente Zeist beginnend met de letter B.
Baarnseweg
Bachlaan
Balilaan
Barendrechtweg
Barneveldweg, Dirkje van
Beaufortweg, De
Beckmanlaan, Karel J.C.
Beethovenlaan
Beetslaan, Nicolaas
Beierenlaan, Jacoba van
Bergweg
Berkenlaan
Bethaniëlaan
Bethaniëplein
Beukbergenhof
Beukbergenlaan
Beukbergenplein
Bilderdijklaan
Biltseweg
Bisschopsweg
Blanckenhagenweg
Blikkenburgerlaan
Bloemenheuvellaan
Blokhuislaan, Jacob
Boogaardlaan, Jacobus C.
Borneolaan
Borselenlaan, Frank van
Boschlust
Boshijgerslaantje
Boskant
Boslaan
Bosplein, Dr. D.
Boswijklaan, Dokter J.C.
Bothalaan
Bottingalaan, Hein
Boulevard
Bourbonlaan, Charlotte de
Bourgondiëlaan, Filips van
Braaklaan, Ter
Brandsmalaan, Titus
Breesteegh
Breitnerlaan
Bremlaan
Breullaan
Brink, De
Brinkhove
Brinkweg
Broederplein
Brouwerij
Brugakker
Bunsinglaan
Burenlaan, Anna van
Burgerlaan, Cornelis M.J.M.
Bosch en Duin / Den Dolder
Op 17 november 1910 is de weg, lopende van de halte Bosch en Duin in noordelijke richting en daarna ombuigende naar de Dolderseweg, Baarnseweg genoemd. De halte Bosch en Duin lag aan het spoorlijntje Utrecht-Zeist, geëxploiteerd door de Nederlandse Centraal Spoorweg Maatschappij, welke maatschappij ook de tramlijn Zeist – De Bilt – Utrecht exploiteerde. Daaruit kan worden verklaard dat de kiosk, die vroeger dienst deed bij de paardentram op Het Rond in Zeist, in 1909 werd overgebracht naar Bosch en Duin en daar nog jarenlang dienst deed als stationsgebouw.
Austerlitz
Op 11 april 1983 genoemd naar Maurits Barendrecht (1874-1954), predikant van de hervormde gemeente te Austerlitz van 5 maart 1899 tot 13 november 1939. De Barendrechtweg is een zijweg van de Oude Postweg in de nabijheid van de Woudenbergseweg.
Austerlitz
Op 12 december 1994 is aan één van de drie nieuw aangelegde wegen in Austerlitz de naam Dirkje van Barneveldweg gegeven. Dirkje van Barneveld- Veenendaal (1882 – 1989) was
Austerlitz
Op 2 augustus 1971 genoemd naar de familie De Beaufort, welke familie bijzonder veel gedaan heeft in het belang van de buurtschap Austerlitz, onder andere door de bouw van de hervormde kerk en pastorie, de oprichting van een bewaar- en naaischool en de uitbreiding van het verenigingsgebouw.
Zeist
Op 20 oktober 1952 genoemd naar Karel Johannes Cornelis Beckman, geboren 18 april 1888 te Breda, oud-officier K.N.I.L., wonende Acacialaan 18a te Zeist, omgekomen 20 november 1944 te Oraniënburg.
Zeist
Op 22 juni 1933 genoemd naar Jacoba van Beieren (1401-1436). Hertogin van Beieren, Gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen, volgde in 1417 haar vader Willem VI op. Zij huwde achtereenvolgens met Jan van Tours, Jan van Brabant, Humphrey van Gloucester en Frank van Borselen. Door haar laatste huwelijk verloor zij al haar rechten aan Filips de Goede.
Zeist
De Bergweg is kennelijk genoemd naar de ligging van de weg in de richting van een berg. Welke berg daarmee bedoeld wordt, is niet geheel duidelijk. Enerzijds wordt Soesterberg op oude kaarten, onder andere op de plattegrond van Zeist uit Kuyper’s Atlas van 1867, aangeduid als ‘Den Berg’. Anderzijds kan worden gedacht aan de Amersfoortse berg. De Amersfoortseweg werd in de zeventiende eeuw ook ‘Berchwech’ genoemd. De Bergweg werd in de vorige eeuw Veenweg en Mac Adamweg genoemd.
Zeist
Genoemd naar het medisch kindertehuis ‘Bethanië’, dat in 1873 werd opgericht en ondergebracht in een gedeelte van het voormalig protestants weeshuis aan de Slotlaan. Omdat in de daaropvolgende jaren voortdurend aanvragen voor opneming van kinderen moesten worden afgewezen, werd in 1882 besloten op een bosterrein buiten de toenmalige bebouwde kom van Zeist (het huidige Bethaniëplein) een nieuw gebouw te stichten, dat plaats bood aan 85 kinderen. In 1925 bleek ook deze huisvesting niet meer voldoende ruimte te bieden. De gemeente Zeist was inmiddels sterk uitgebreid en in het jaarverslag van de Vereniging ‘Bethanië’ van 1925 stond onder andere ‘bovendien was het station vlak tegenover ‘Bethanië’ gebouwd en van den rook van de locomotieven hadden we duchtig last’.
In 1930 werd besloten het oude pand aan de gemeente te verkopen en iets geheel nieuws te stichten, (weer) aan het eind van de bebouwde kom van Zeist, namelijk aan de Verlengde Slotlaan. De Bethaniëlaan kreeg haar naam op 24 januari 1907, het Bethaniëplein de zijne op 22 december 1932.
Huis ter Heide
De Beukbergenlaan is genoemd naar huize ‘Beukbergen’ aan de Amersfoortseweg, dat op de kaart van ir. Bernhard de Roy van 1677 reeds voorkomt. Op 4 november 1974 is aan de wegen op het nieuwe woonwagencentrum te Huis ter Heide de naam Beukbergenplein gegeven.
Op 20 december 2011 is de naam Beukbergenhof toegekend. Het woonwagencentrum in Huis ter Heide wordt opnieuw ingericht.
Huis ter Heide
Op 18 december 2008 heeft de weg van de autoboulevard in Huis ter Heide deze naam gekregen. De eerste particuliere eigenaar van een auto op de heuvelrug was mr. W.H.J. Blanckenhagen (1876-1950), die op de buitenplaats Lommerlust aan de Utrechtseweg in Zeist woonde. In augustus 1899 kreeg hij (onder nummer 107) een vergunning voor een door een benzinemotor aangedreven auto. Zeist was een plaats waar het autobezit al vroeg, en relatief groot, aanwezig was, in verhouding tot andere Nederlandse plaatsen.
Zeist
De Blikkenburgerlaan dankt haar naam aan het huis ‘Blikkenburg’ (eigenlijk is de juiste naam ‘Bliekenburg’), dat reeds in 1340 in leen blijkt te worden gehouden van de Heren van Abcoude. In een akte van 8 oktober 1406 is sprake van de ‘Bliekenborgher steghe’. (Zie Bronnen van Zeist, deel I, bladzijde 138).
In 1527 is ‘Bliekenburg’ door de Staten van Utrecht als ridderhofstad erkend. Het oude huis is reeds lang verdwenen. Thans staat er nog een negentiende eeuwse buitenplaats.
Zeist
Op 20 oktober 1952 genoemd naar Jacob Blokhuis, geboren 21 januari 1891 te Noordwijk, majoor bij de genie, wonende Professor Lorentzlaan 137 te Zeist, omgekomen 3 mei 1942 te Oraniënburg.
Zeist
Op 20 oktober 1952 genoemd naar Jacobus Christiaan Boogaard, geboren 23 mei 1904 te Haarlem, kapitein-vlieger, wonende Lindenlaan 2 te Zeist, omgekomen 3 mei 1942 te Oraniënburg.
Zeist
Op 22 juni 1933 genoemd naar Frank van Borselen (1395-1471), Zeeuws edelman, behoorde tot de Kabeljauwse Partij. Hij werd in 1425 stadhouder van Holland, huwde in 1433 met Jacoba van Beieren en moest daarom het stadhouderschap opgeven. Filips van Bourgondië schonk hem toen de titel van Graaf van Oostervant.
Zeist
Op 8 augustus 2000 is aan de openbare weg ter ontsluiting van het in 1993 door brand verwoeste cultureel centrum Boschlust de straatnaam Boschlust gegeven.
Zeist
Op 6 september 2011 is de naam Boshijgerslaantje toegekend. De hardloopclub de boshijgers vierde in september 2011 het 50-jarig bestaan en zij lopen altijd hard in het boslaantje nabij de manege van de Krakelingweg. In de volksmond was de naam van het laantje al helemaal ingeburgerd. Het straatnaambord is (bij het 40-jarig jubileum in 2001) onthuld door wethouder den Heijer.
Zeist
Op 30 maart 1951 genoemd naar dr. Dirk Bos (1862-1916), Nederlands staatsman. Hij studeerde wiskunde en natuurkunde in Groningen, waar hij in 1888 promoveerde. Hij was leraar in Groningen, directeur van de Nederlandse Hypotheekbank te Winschoten en schoolopziener in het arrondissement Winschoten. Als vrijzinnig democraat was hij van 1901-1916 lid van de Tweede Kamer en werd in 1913, als onderwijsspecialist, voorzitter van de pacificatiecommissie op het gebied van het lager-onderwijs. Aldus had hij een leidend aandeel in de voorbereiding van de in 1917 tot stand gekomen financiële gelijkstelling van het openbaar en bijzonder onderwijs .
Den Dolder
Op 31 maart 1952 genoemd naar Jan Cornelis Boswijk (1894-1947), die van 1927-1947 als afdelingsgeneesheer verbonden was aan de ‘Willem Arntszhoeve’ in Den Dolder. Zijn liefde voor de hem toevertrouwde patiënten bleek onder meer uit zijn onverschrokken houding bij de gewelddadige wegvoering van Joodse patiënten van zijn afdeling op 27 november 1943. Hij werd gearresteerd en via Vught overgebracht naar het beruchte concentratiekamp Dachau in Duitsland, waar hij tot mei 1945 gevangen werd gehouden en slechts ternauwernood aan de dood ontkwam. Hij is de zware ontberingen van het concentratiekamp echter nooit te boven gekomen. Hij overleed plotseling op 26 juli 1947.
Zeist
Op 13 december 2011 genoemd naar de initiatiefnemer om te komen tot de oprichting van de hockeyclub Schaerweijde, de heer Hendrik (Hein) Bottinga. Hij werd geboren te Utrecht op 7 november 1911. De eerste vergadering vond plaats op 8 december 1932, waarbij Hein Bottinga gekozen werd tot voorzitter. Op de algemene ledenvergadering van 28 september 1935 werd hij bij zijn vertrek tot erelid benoemd.
Zeist
De Boulevard heeft wat de naamgeving betreft, een nogal bewogen verleden. In de raadsvergadering van 24 januari 1907 werd conform het voorstel van burgemeester en wethouders besloten ‘om den zoogenaamden Boulevard, loopende van de Slotlaan naar de Bergweg te noemen Schaerweijderparklaan’. In de raadsvergadering van 20 december 1928 deelde de heer G.H. Fijgi (later gespeld Figi) mede, dat de gelijkluidendheid in de benaming van twee wegen, namelijk de Schaerweijderparklaan en de Schaerweijdelaan, veel verwarringen en moeite veroorzaakte. Hij stelde voor, eerstgenoemde laan weer als vanouds de naam Boulevard te geven, zoals deze in de volksmond trouwens nog steeds genoemd werd. Burgemeester en wethouders voelden niet voor deze uitheemse naam en achtten het juister, dat de hoofdverkeersweg door het Schaerweijder Villapark de naam Schaerweijderparklaan zou blijven behouden. De raad dacht er anders over en maakte er Boulevard van. Tien jaar later, in de raadsvergaderingen van 24 februari en 31 maart 1938, is nog urenlang gediscussieerd over het voorstel van het raadslid Scheps om de Franse naam Boulevard te veranderen in Dreef. Dit werd onder meer als volgt gemotiveerd: ‘Wanneer uit Zeist brieven worden gezonden naar bijvoorbeeld Oostende, met als afzenderadres daarop ‘Boulevard te Zeist’, dan voelt spreker dat als een aanval in de rug op een stamverwant volk met 4 millioen zielen, dat voor het behoud van zijn taal strijd voert op leven en dood’. Zelfs dit argument mocht niet baten en het voorstel werd verworpen met 13 tegen 4 stemmen.
Zeist
Op 12 november 1962 genoemd naar Filips van Bourgondië (1464-1524). Hij was een bastaardzoon van Filips de Goede, Hertog van Bourgondië. In 1498 benoemde Filips de Schone hem tot admiraal en in 1501 tot Gouverneur van Gelre. Wegens zijn militaire en diplomatieke gaven benoemde Karel V hem 1516 tot Bisschop van Utrecht.
Zeist
Op 3 februari 1964 genoemd naar Anne Sjoerd Brandsma (Titus Brandsma), geboren 23 februari 1881 te Oegeklooster, Nederlandse karmeliet, hoogleraar te Nijmegen, leidende figuur in het verzet tegen de gelijkschakeling van het r.k. onderwijs en de r.k. pers. Hij werd op 19 januari 1942 gearresteerd en overleed op 26 juli 1942 in Dachau. In 1984 vond zijn zaligverklaring plaats.
Bosch en Duin
Op 11 juni 1996 is aan de nieuw aangelegde weg bij de Vincent van Goghlaan de naam Breitnerlaan gegeven. George Hendrik Breitner (1857 – 1923) Nederlands schilder, tekenaar en aquarellist was de belangrijkste der Amsterdamse impressionisten, uitbeelder van het actieve leven in donkere, warme kleuren, verlevendigd door felle lichtflitsen en vaak door helder rood of blauw. De naam past uiteraard in deze omgeving waar meer wegen naar schilders zijn genoemd. Daarbij komt dat de weduwe van de schilder G.H. Breitner geruime tijd, tot aan haar dood, in Zeist heeft gewoond.
Bosch en Duin
Op 4 oktober 1971 zijn namen gegeven aan een viertal wegen, welke werden aangelegd op het gebied, gelegen tussen te Tolhuislaan, de Paltzerweg en de Baarnseweg. Aangezien het betreffende terrein en zijn omgeving zich kenmerkten door bos en duin zijn aan de ontworpen wegen namen gegeven van op dergelijke gronden voorkomende heesters en struiken, zoals brem, gagel, kamperfoelie en vlier.
Zeist
De Breullaan dankt haar naam aan het huis ‘De Breul’, dat reeds in 1413 in leen blijkt te worden gehouden van Johan, Heer van Egmond en IJsselstein. (Zie Bronnen van Zeist, deel I, bladzijde 150). De Breullaan was vroeger een deel van de Odijkerweg, die ten noorden van de Arnhemse Bovenweg doorliep tot in de heide naar Austerlitz (zie Odijkerweg). De naam breul, briel, bril, bruil, duidt op de – vroegere – bodemgesteldheid, namelijk laag, vochtig, waterig, moerassig, met gras of houtgewas begroeid land, of: omheind kreupelbos. (Zie G.J. Uitman, Wat zeggen onze aardrijkskundige namen?, Assen 1954, bladzijde 79).
Zeist
Hoewel bij het woord brink vaak gedacht wordt aan een met bomen begroeid en tot markt dienend dorpsplein, moet het antwoord op de vraag naar de betekenis van de Zeister Brink in een andere richting worden gezocht. In het oostelijk deel van Utrecht heeft het woord brink of brenk namelijk de betekenis van een gedeelte van de almende, de gemenegrond van een marke. In Soest en in Renswoude komen omvangrijke boerenerven voor, die de naam Brink dragen. Ook de naam Brinkkanterweg in Woudenberg wijst in die richting. De Brink wordt voor het eerst genoemd in een akte van 9 april 1409 (zie Bronnen van Zeist, deel I, bladzijde 145). Blijkens een akte van 11 juli 1443 verpachtte de Bisschop van Utrecht op die datum aan zijn deurwaarder Geryt van Zuylen van Blikenborgch zijn hof gelegen aan de Brenck te Zeist voor vijf mudden rogge ’s jaars (zie Bronnen van Zeist, deel I, bladzijde 222). Op deze ‘Bisschopshof’, waarvan reeds sprake is in een oorkonde van 22 februari 1308 (zie Bronnen van Zeist, deel I, bladzijde 28) zetelde in de middeleeuwen de villicus (een soort rentmeester van de bisschop). Daar was ook het centrum van de administratie van en de rechtspraak over de domeingronden, die onder deze hof behoorden.
Zeist
Genoemd naar het ‘Broederhuis’ van de Evangelische Broedergemeente, dat in de jaren 1748-1749 gebouwd werd op het oostelijk van de Nassau-Odijklaan gelegen plein, hetgeen toen Broedersquare genoemd werd. Het ‘Broederhuis’ is genummerd Broederplein 39 tot en met 54. Hier zetelt sedert 1973 de Rijksdienst voor de Monumentenzorg. Het Broederplein werd vroeger ook Oosterplein genoemd.
Zeist
De Brouwerij ‘herinnert aan de tijd, dat er in Zeist bier gebrouwen werd. De gebouwen van de Brouwerij hebben overigens niet altijd die bestemming gehad, want na de voltooiing van het Slot dienden zij als stal en koetsierswoning van het Slot. De ongehuwde broeders van de Evangelische Broedergemeente, komend uit Heerendijk bij IJsselstein, namen eerst hun intrek in ‘Veelzigt’. Later vonden zij hier onderdak en noemden hun onderkomen toen ‘Bethlehem’, denkend aan de stal van Christus’ geboorte. Na de voltooiing van het ‘Broederhuis’ werd de bierbrouwerij opgericht, maar de concurrentie van de meer professionele brouwerijen was van dien aard, dat dit Zeister bier zich niet heeft weten te handhaven.
Zeist
Op 10 juni 1974 is aan het gebied van de derde fase van het plan Zeist-West, de naam Brugakker gegeven, met de bepaling dat die naam tevens dient als straatnaam voor de binnen dat gebied geprojecteerde wegen (zie ook Nijenheim). Het smalle gebied, dat zich uitstrekt van de Zeisterbrug (waar Koppelweg en Koppeldijk in elkaar overgaan) naar de buurtschap De Vinkenbuurt, dicht bij de Kromme Rijn en dat midden in het gebied van de derde fase is gelegen, werd vroeger met de naam Brugakker aangeduid. Brughacker wordt reeds genoemd op 26 februari 1480 (zie Bronnen van Zeist, deel I, bladzijde 324).
Zeist
De Bunsinglaan is genoemd naar de aan deze weg gelegen eeuwenoude, maar verbouwde boerderij ‘De Bunsing’ (Bunsink). De Bunsinglaan werd ook Stoetwegensedijk genoemd.
Zeist
Op 10 december 1931 genoemd naar Anna van Buren van Egmond, Gravin van Buren (1533-1558), enige dochter van Maximiliaan van Egmond, Graaf van Buren en Leerdam. Zij huwde op 8 juli 1551 op het kasteel te Buren Prins Willem I van Oranje en was diens eerste gemalin. Zij was de moeder van Filips Willem.
Zeist
Op 20 oktober 1952 genoemd naar Cornelis Matheus Johannes Maria Burger, geboren 23 april 1920 te Zeist, student, wonende Joost van den Vondellaan 52 te Zeist, omgekomen 16 februari 1944 te Amsterdam. Aanvankelijk begraven op het thans gesloten r.k. kerkhof aan de Utrechtseweg, later overgebracht naar de erebegraafplaats te Loenen op de Veluwe.
