Hier vindt u de betekenis van alle straatnamen uit de gemeente Zeist beginnend met de letter S.
Sanatoriumlaan
Saturnushof
Savornin Lohmanlaan, De
Schaapskooi
Schaepmanlaan, Dr.
Schaerweijdelaan
Schaftlaan, Hannie
Schapendrift
Schaperlaan
Scheeperslaan
Schellingerlaan, Cornelis
Schenkpad, Badmeester
Scheplaan, Jan
Schepsplantsoen, J.H.
Schermerslaan
Schimmelpennincklaan, R.J.
Schipsloot
Schmidtlaan, Willem
Scholeksterlaan
Schooldwarsweg
Schoolweg
Schoutenlaan, Jan
Schroeder van der Kolklaan
Schubertlaan
Seijstlaan, Godfried van
Seijstplaats, Petronella van
Senecalaan
Slotlaan
Smitlaan, Willem F.
De Snep
Sniplaan
Socrateslaan
Soestdijkerweg
Solmslaan, Amalia van
Somerenlaan, Haya van
Sophialaan
Sparrenheuvel
Sparrenlaan
Spinozalaan
Spoorlaan
Sportlaan
Sprakelaarlaan, Ab van
Sproncklaan, Prof.
Stalhouderij
Stärckelaan, Dr.
Stationslaan
Steenlaan, Jan
Steniahof
Steniaweg
Sterrenberglaan
Steynlaan
Stokestraat, Melis
Stolberglaan, Van
Stomplaan, Catharinus
Stoopendaalstraat
Stoopweg, Johannes
Stramroodlaan, Arnoldus
Strausslaan
Stuivingastraat
Sumatralaan
Zeist
Op 17 november 1910 genoemd naar het aan deze laan gebouwde, en op 7 juli 1903 door Hare Majesteit de Koningin-Moeder (Koningin Emma) geopende, sanatorium voor geesteszieken en zenuwzieken.
Eeuwenlang heette deze weg Schapendrift en herinnerde aan de schapen die in groten getale over deze weg naar de heidevelden van Zeist gedreven werden. Dat het (overigens wel begrijpelijke) verzoek van het bestuur van het sanatorium om de naam te wijzigen niet door iedereen gewaardeerd werd, moge blijken uit onderstaand verslag van de raadsvergadering van 18 november 1910: ‘De Voorzitter stelt aan de orde de wijziging van de naam Schapendrift in Sanatoriumlaan. Spreker zegt, dat, ofschoon hij persoonlijk aan de oude benaming de voorkeur geeft, hij zich tegen dit voorstel niet heeft willen verzetten, daar hij wel iets gevoelt voor de bezwaren, die het bestuur van het Chr. Sanatorium in zijn adres, waarvan het voorstel een uitvloeisel is, aanvoert, tegen het voortbestaan van den naam Schapendrift voor den weg, die naar het Sanatorium leidt. De heer Van de Poll hoort met genoegen, dat de Voorzitter zich persoonlijk met de voorgestelde naamsverandering niet goed kan vereenigen. Spr. kan dat evenmin. Hij heeft in het algemeen niet veel op met verandering van namen van wegen en vooral niet met deze. Er ligt in den naam van den weg toch wel iets van de historie der plaats en nu ziet hij niet in waarom deze oude naam niet kan behouden blijven. Men heeft, volgens Spr., hier in de laatste jaren al te veel namen geradbraakt. Gedreven door iets, dat Spr. haast geneigd zou zijn met een minder vleiend woord aan te duiden, doch dat hij maar hoogheidsgevoel zal noemen, heeft men den naam van steeg, ofschoon dat een goed hollandsch woord is en volstrekt niet altijd duidt op een slop in een stad maar evengoed kan gebruikt worden voor aanduiding van een landweg, bijna overal vervangen door laan of straat. Nu wil men weer een naam, die herinnert aan een oude omgeving, afschaffen en vervangen door Sanatoriumlaan. Spr. vindt het Sanatorium een zeer nuttige instelling doch dat is nog geen reden om er een weg naar te noemen. Men zou dan wel in haast elke stad een Sanatoriumstraat kunnen hebben. Spr. hoopt daarom, dat de Raad niet zal ingaan op het verzoek van die elders wonende heeren en den alleszins geëigenden naam van schapendrift niet zal vervangen door het volstrekt niet mooie en onhollandsche Sanatoriumlaan. De Voorzitter zegt, dat men aan den naam Schapendrift, in verband met het Sanatorium, allerlei uitleggingen kan geven. De heer Adriaanse voelt veel voor den historischen zin van den heer Van de Poll, die bovendien blijk gaf een juist idee te hebben van den aard van een naam. De Voorzitter heeft echter op het bezwaar reeds gedoeld, dat men het zoo zou kunnen uitleggen, dat de naam van den weg den aard van het sanatorium aanduidt en dit dus een schaapskooi zou zijn. Vooral bij reclames voor het Sanatorium maakt het een vreemde indruk, dat het moet worden bereikt langs de Schapendrift. Wat den naam Sanatorium laan betreft, die heeft, naar Spr. hoorde, al burgerrecht verkregen. De conducteurs van de tram roepen niet Schapendrift, doch Sanatoriumlaan en nu mag men, volgens Spr., wat reeds leeft in het volk toch wel officieel vastleggen. De heer Van de Poll is het volstrekt niet eens met den vorigen Spr. dat men naar den naam van den weg het Sanatorium zou beoordelen. Gaat men dit verzoek inwilligen dan heeft men, volgens Spr., allerlei aanvragen om verandering van namen van wegen te verwachten. De heer Bendien is het hiermede eens. De heer van Melsen wenscht op te merken, dat de naam Schapendrift niet zoo heel oud is. Spr. heeft dien naam nooit gehoord voordat eenigen tijd geleden die naam op een bordje bij het begin van den weg was aangebracht. Vroeger werd deze weg steeds genoemd ‘de vier zinnen’ (naar 4 huizen waar gezinnen woonden, die niet helemaal in de Zeister samenleving pasten). De Heer Vis gevoelt veel voor hetgeen over en weer is aangevoerd. De naam Schapendrift vindt hij echter al heel treurig. Daarom vraagt Spr. of de naam Julianalaan hier niet gebruikt kan worden. De Voorzitter meent dit idee geheel te moeten verwerpen. Het voorstel om de Schapendrift voortaan te noemen Sanatorium laan wordt daarna in stemming gebracht en aangenomen met 7 tegen 4 stemmen, die van de heeren Van de Poll, Bendien, Schütz en Van den Brink’.
Huis ter Heide
Op 8 april 2009 is aan één van de straten in de nieuwe woonwijk Sterrenberg de naam Saturnushof gegeven. De namen zijn gekozen door Stichting Abrona, omdat er op het terrein ook mensen met een verstandelijke beperking wonen en zij moeten de namen kunnen begrijpen. De Planetenlaan geeft toegang tot alle ‘hoven’ en het centrale plein die alle namen hebben van planeten. Mercuriushof, Plutohof, Marshof, Uranushof, Jupiterhof, Neptunushof en Saturnushof. Voor het achtervoegsel hof is gekozen, vanwege de stedenbouwkundige opzet waarbij de woningen zijn gesitueerd om een hof.
Zeist
Op 30 maart 1951 genoemd naar jhr. mr. Alexander Frederik de Savornin Lohman (1837 – 1924), Nederlands staatsman, sloot zich in 1879 aan bij de AntiRevolutionaire Partij en werd in de Tweede Kamer één van haar voornaamste woordvoerders. 1883 – 1895 hoogleraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. 1890 – 1891 minister van Binnenlandse Zaken. Raakte met dr. A. Kuyper in conflict en werd leider van de Vrije-Anti-Revolutionaire Partij, in 1908 de Christelijk Historische Unie geworden. Voorvechter voor de bijzondere school.
Den Dolder
Op 4 juli 1988 is aan de nieuw aangelegde weg op het industrieterrein aan de Fornheselaan de naam ‘Schaapskooi’ gegeven. Omstreeks 1850 was daar een schapenhouderij gevestigd. Alexander Numan, hoogleraar veeartsenijkunde aan de universiteit te Utrecht, experimenteerde daar teneinde een veredeld schapenras te krijgen.
Zeist
Genoemd naar dr. Hermanus Johannes Aloysius Maria Schaepman (1844 – 1903), r.k. priester, Nederlands staatsman en letterkundige. Na zijn studietijd te Rome werd hij hoogleraar aan het Groot-Seminarium te Driebergen Rijsenburg.
Zeist
Genoemd naar de buitenplaats ‘Schaerweijde’. In de eerste druk van ‘de straatnamen van Zeist’ werd de naam ‘Schaerweijde’, van de buitenplaats aan de Utrechtseweg, tegenover De Brink, in verband gebracht met een gemeenschappelijke weide, een markeweide, waar de Zeister boeren hun vee konden inscharen. Het woord ‘Schaerweijde’ blijkt echter niet meer te zijn dan een verbastering van ‘Scherpweide’, de naam van een gerecht je, dat in de middeleeuwen tussen de huidige Blikkenburgerlaan en de Bunsinglaan lag.’ Het was aan het eind van de achttiende eeuw in bezit van Bernardus Sluyterman. Toen Sluyterman in 1796 tevens eigenaar werd van de buitenplaats ‘Brinkenberg’, tegenover De Brink, veranderde hij de naam van deze buitenplaats in ‘Schaerweide’. De spelling van dit woord heeft in de loop der jaren wel enige wijziging ondergaan. In het raadsbesluit van 4 september 1851 tot verdeling der gemeente in wijken is sprake van Scharweide. Op 24 april 1895 werd de officiële aanduiding Schaerweide en gedurende de laatste vijftig jaren wordt als officiële aanduiding Schaerweijde gebruikt. Feitelijk zou de naam als Schaerweyde moeten worden geschreven, omdat in de oudste akten steeds de Y gebruikt wordt. Het eerste gedeelte van de Schaerweijdelaan werd vroeger Achter Schaerweijde en Klompenmakerssteeg genoemd en voordien de Schapendrift van De Brink.
Zeist
Op 6 september 1965 genoemd naar Jannetje Johanna Schaft, geboren 16 september 1920 te Haarlem. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was zij aanvankelijk koerierster en nam deel aan wapentransporten en overvallen. Zij werd op 21 maart 1945 te Haarlem gearresteerd en op 17 april 1945 te Bloemendaal gefusilleerd.
Zeist
Op 30 maart 1951 genoemd naar Johan Hendrik Andries Schaper (1868 – 1934), Nederlands sociaaldemocratisch politicus, 1899-1934 lid Tweede Kamer. Een der ‘Twaalf Apostelen’, die in 1894 de S.D.A.P. oprichtte. Hij behoorde tot één der meest op de voorgrond tredende ‘reformisten’. Hij hechtte bovenal waarde aan goede arbeidswetgeving en ijverde speciaal voor wettelijke beperking van de arbeidsduur.
Zeist
Op 20 oktober 1905 genoemd naar Gideon Scheepers (1878 – 1902), een van de helden uit de tweede Zuid-Afrikaanse Vrijheidsoorlog (1899 – 1902). Hij werd geboren in Middelburg (Transvaal). Hij was werkzaam als heliografist bij de staatsartillerie van de Zuid-Afrikaanse Republiek (Transvaal).
Tijdens genoemde oorlog deed hij als verkenner dienst en werd eind 1900 tot commandant benoemd. Hij kreeg opdracht om de Kaapkolonie binnen te vallen en de Engelse verbindingslinies te ontwrichten. Hij werd ernstig ziek en door de Engelsen gevangen genomen. Een Engelse militaire rechtbank legde hem overtreding van het krijgsrecht ten laste en veroordeelde hem ter dood op beschuldiging van moord. Op 18 januari 1902 werd hij in Graaff Reinet gefusilleerd.
Zeist
Op 22 juni 1933 genoemd naar de Amsterdammer Cornelis Schellinger (1711 – 1778), die op 18 december 1745 de vrije en hoge heerlijkheid Zeist en Driebergen met alle bezittingen kocht van Willem Adriaan van Nassau, de kleinzoon van de stichter van het Slot, met het oogmerk een nederzetting van de Evangelische Broedergemeente (Hernhutters) mogelijk te maken. Een vrije en hoge heerlijkheid als Zeist had meer mogelijkheden voor een vrije godsdienstoefening en bijvoorbeeld een eigen begraafplaats dan IJsselstein (Heerendijk), waar de Hernhutters in moeilijkheden waren geraakt. Aanvankelijk woonden de Hernhutters in het Slot. Hun kerkzaal was zelfs tot 1768 in de noordwestelijke slotvleugel gevestigd. Schellinger stelde de weilanden ter linker- en rechterzijde van de oprijlaan ter beschikking voor de bouw van het ‘Broeder- en Zusterhuis’ en van particuliere woonhuizen. In 1767 verkocht hij Zeist aan Maria Agnes Gravin von Zinzendorf und Pottendorf. Zij was de dochter van Nikolaus von Zinzendorf und Pottendorf, de stichter van de Hernhutter Broedergemeente.
Zeist
Op 12 juni 1995 is aan de toegangsweg vanaf de Panweg naar het nieuwe zwembad de naam Badmeester Schenkpad gegeven. Hendrik Johannes Schenk (1868 – 1936) was de eerste badmeester in (vaste) dienst der gemeente Zeist aan de openbare zwemplaats aan de Blikkenburgerlaan. Hij vervulde deze functie van 1906 – 1933.
Zeist
Op 20 oktober 1952 genoemd naar Jan Schep, geboren 18 november 1898 te Lekkerkerk, ambtenaar ter gemeentesecretarie, wonende Krullelaan 8 te Zeist, omgekomen 31 mei 1945 te Bergen-Belsen.
Zeist
Op 12 juni 1995 is aan één van de vier nieuwe straten in het Staatliedenkwartier de naam Johannes Schepsplantsoen gegeven. Johannes Scheps (1900 – 1993) speelde zowel in de Zeister als in de landelijke politiek een belangrijke rol. Van 1935 – 1941 en van 1945 – 1970 was hij lid van de gemeenteraad van Zeist namens de S.D.A.P./ P.v.d.A. Hij was in de jaren 1940 – 1945 ook actief in het verzet, onder andere door zijn illegale uitgeverij in Den Dolder waaruit tienduizenden pamfletten tegen de bezetter over het land werden verspreid. Hij was ook een geliefde en veel gevraagde ambtenaar van de burgerlijke stand. Tussen 1945 en 1990 voltrok hij meer dan 2000 huwelijken.
Zeist
Op 30 maart 1951 genoemd naar mr. Rutger Jan Schimmelpenninck (1761 – 1825), Nederlands staatsman, advocaat. Patriot, 1796 lid nationale vergadering, leider der middenpartij, ‘moderaten’ of ‘slijmgasten’ geheten. 1798 – 1802 en 1803 – 1805 gezant te Parijs en te Londen. Hij stond bij Napoleon in hoge gunst, die hem in 1805 tot Raadpensionaris liet benoemen. Hij moest in 1806 plaatsmaken voor Koning Lodewijk. Napoleon verhief hem in 1810 tot Comte de I’Empire.
Zeist
Op 20 april 1999 is de nieuwe weg ontstaan door woningbouw aan de Kroostweg Schipsloot genoemd. Deze sloot, die in het begin van de twintigste eeuw bijna een kilometer lang was liep oorspronkelijk van de Biltse- en Zeister Grift tot aan de Kroostweg. Later werd ze doorgetrokken tot aan de Utrechtseweg. De sloot was bevaarbaar voor pramen en had een losplaats en een draaikom. De sloot is gedempt in 1957. Alleen een muurtje, naast het inmiddels gesloopte pand Kroostweg 35, met een steen waarop het jaartal 1957 staat herinnert aan de Schipsloot.
Zeist
Op 20 oktober 1952 genoemd naar Willem Schmidt, geboren 19 november 1921 te Apeldoorn, medisch student, wonende Boulevard 11 te Zeist, omgekomen op 31 januari 1945 in het tuchthuis Sonnenburg.
Zeist
Op 28 april 1986 zijn aan de nieuwe wegen in het bedrijfsterrein Kwikstaartlaan II de namen Pijlstaartlaan, Scholeksterlaan, Lepelaarlaan, Aalscholverlaan en Fuutlaan gegeven.
Austerlitz
Toen bij de bouw van de woningen aan de Austerlitzseweg in 1925 moeilijkheden ontstonden met het bestaande systeem van huisnummering, waarbij alle woningen in de wijk Austerlitz doorlopend genummerd werden, besloten burgemeester en wethouders de gebouwen voortaan te nummeren aan de bestaande wegen. Aangezien er drie wegen waren, welke geen officiële naam hadden, besloot de gemeenteraad op 29 oktober 1925 deze wegen een naam te geven en wel:
Austerlitz
De Schoolweg is genoemd naar de op 1 augustus 1844 in gebruik genomen openbare lagere school te Austerlitz. De school is in 1972 afgebroken.
Zeist
Op 7 augustus 1972 genoemd naar Jan (Johannes) Schouten (1883 – 1963), Nederlands anti -revolutionair politicus, 1916-1931 lid gemeenteraad van Rotterdam (1925-1927 wethouder), 1917 lid provinciale staten van Zuid-Holland, 1918 lid Tweede Kamer. In 1942 door de Duitse bezetter gearresteerd, vrijgelaten en opnieuw gearresteerd en naar Mauthausen overgebracht. Hij heeft een belangrijke rol gespeeld bij de oprichting van Trouw, waarvan hij na 1945 lange tijd de koers mede bepaalde. Na de oorlog leider van de AntiRevolutionaire Partij, 1946-1956 fractievoorzitter, 1956 – 1958 lid Raad van State.
Den Dolder
Op 3 oktober 1955 genoemd naar dr. Jacobus Ludovicus Conradus Schroeder van der Kolk (1797 – 1862). Hij vestigde zich als geneesheer in Hoorn en werd vervolgens benoemd tot inwonend geneesheer van het Buitengasthuis te Amsterdam. Vervolgens werd hij hoogleraar in de geneeskunde te Utrecht en regent van het ‘Willem Arntszhuis’ en trok hij te velde tegen de onduldbare toestanden in de zogenaamde dolhuizen (een inrichting voor opvang van geesteszieken). Door zijn toedoen werden in de Willem Arntszstichting belangrijke verbeteringen ingevoerd, zoals arbeid en ontspanning voor de verpleegden en afschaffing van de kijkdagen, waarop de geesteszieken tentoongesteld, bespot en gesard werden. Na de totstandkoming van de eerste krankzinnigenwet in 1841, waarop hij belangrijke invloed heeft gehad, werd hij aangesteld als eerste inspecteur der gestichten voor krankzinnigen. Door bezoeken aan alle bestaande krankzinnigengestichten en ‘bewaarinrichtingen’ stelde hij zich van de daar bestaande toestanden op de hoogte, deed verslag aan de overheid en trof maatregelen ter verbetering van de verpleging. In juli 1960 – het jaar voor de geestelijke volksgezondheid – is in Nederland een postzegel met zijn beeltenis uitgegeven.
Zeist
Op 2 september 1985 genoemd naar Franz Peter Schubert (1797 – 1828), Oostenrijks componist, een der rijkste melodisten van de beginnende romantiek. Schubert liet 1200 werken na, waaronder 600 liederen (onder andere cyclussen Die schöne Müllerin en Die Winterreise). Orkestmuziek (onder andere de ‘Unvollendete’), koor- , piano- en kamermuziek.
Zeist
Op 22 juni 1933 is de weg die geprojecteerd was over het terrein achter het Slot, waarop thans de sportvelden zijn aangelegd, genoemd naar Godfried van Seijst, die in de twaalfde eeuw op het oude ‘Slot van Zeist’ zou hebben gewoond. Doordat hij behalve bewoner ook eigenaar van Het Slot zou zijn geweest, is er niets over vermeld in de leenregisters en
ontbreken jammer genoeg vrijwel alle gegevens over deze, misschien wel eerste, slotheer van Zeist. Toen in 1953 behoefte bestond aan een andere naam voor het gedeelte van de Koppelweg tussen de Waterigeweg en het rioolgemaal, omdat het zoeken naar adressen aan de Koppelweg (die toen liep van de Waterigeweg tot aan de Kroostweg) nogal moeilijkheden opleverde, besloot de gemeenteraad op 7 december van dat jaar het besluit van 22 juni 1933 in te trekken en eerstgenoemd gedeelte de naam Godfried van Seijstlaan te geven.
Zeist
Op 4 november 1991 is aan het terrein ten westen van de Godfried van Seijstlaan waaraan twaalf woningen zijn gebouwd, de naam Petronella van Seijstplaats gegeven. Petronella van Seijst was de dochter van Godfried van Seijst. In de veertiende eeuw had zij als priorin van het Vrouwenklooster in De Bilt een hooglopend conflict met de abt van het mannenklooster over de gezagsverhouding tussen hen beiden. In dit conflict trotseerde zij de pauselijke uitspraak die voor haar nadelig uitviel. In het verleden was er een Petronellaweg en een Petronella-altaar in de Oude kerk van Zeist.
Zeist
Op 8 augustus 2000 is aan één van de nieuwe wegen in het Lyceumkwartier de naam Senecalaan gegeven. Lucius Annaeus Seneca (circa 5 voor Christus – 65 na Christus) was een Romeins wijsgeer, staatsman en dichter afkomstig uit Spanje. Hij was opvoeder van Nero, op wiens bevel hij later zelfmoord pleegde. Hij schreef vele moraal filosofische werken in stoïcijnse geest, zoals “De brevitate vitae” (over de kortheid van het leven) en de “Vita beata” (over het gelukzalige leven). Van de “Epistolae morales” (zedenkundige brieven) zijn er 124 bewaard gebleven. Het thema is: alleen filosofie leidt tot een gelukzalig leven.
Zeist
De Slotlaan is ontstaan omstreeks 1680 bij de aanleg van het tegenwoordige Slot met park en bossen. De Slotlaan was de (vóór) gezichtslaan van het Slot en wordt in oude stukken ook als Voorlaan aangeduid. In het Reglement op de politie der wegen en wateren in de gemeente Zeist van 4 januari 1826, wordt onder nummer 10 gesproken van ‘de weg loopende van het Adelijk Slot van Zeijst, dwars over de Dorpsstraat door de groote voorlaan van Zeijst (zoogenaamde Donkerelaan). ‘ De naam Donkerelaan voor het gedeelte van de Slotlaan tussen Het Rond en de kruising met de 1e en 2e Hogeweg werd bij raadsbesluit van 2 januari 1956 gewijzigd in Slotlaan.
Zeist
Op 20 oktober 1952 genoemd naar Willem Frederik Smit, geboren 28 juni 1920 te Utrecht, ambtenaar Staatsbosbeheer, wonende De Wetlaan 60 te Zeist, omgekomen 16 juli 1944 te Bloemendaal (Overveen).
Zeist
Op 1 juli 2014 zijn een drietal namen vastgesteld voor een nieuwbouwproject op de hoek Koppelweg – Griffensteijnselaan. Breesteegh, Landlust en De Snep. Op het terrein stond in de 18e eeuw de boerderij Kleine Koppel. Later heette deze hoeve De Snep, wellicht omdat hij uitkeek op het eeuwenoude snavelvormige snijpunt van de Noordweg en de Koppelweg.
Zeist
Op 9 juni 1956 besloot de gemeenteraad de wegen in het bestemmingsplan Noordweg namen te geven van weide- en watervogels, te weten Gruttolaan, Kievitlaan, Meerkoetlaan, Reigerlaan, Roerdomplaan en Sniplaan.
Zeist
Op 12 januari 1928 genoemd naar Socrates (479 – 399 voor Christus), Grieks wijsgeer, een onverschrokken denker, die geen enkele conventie ontzag die de waarheid in de weg stond. Hij was een strijder tegen vooroordelen en zelfingenomenheid en legde (met Plato en Aristoteles) de grondslagen voor de westerse cultuur. Zijn leer werd bekend uit de geschriften van zijn leerling Plato, voorts uit die van Xenophon, Aristophanes en Aristoteles. Op beschuldiging dat hij niet in de staatsgoden geloofde en de jeugd bedierf, werd hij veroordeeld tot het drinken van de gifbeker.
Zeist
Op 12 juni 1995 is aan één van de vier nieuwe straten in het Staatsliedenkwartier de naam Haya van Somerenlaan gegeven. Haya Victoria van Someren-Downer (1926 – 1980) was voor de V.V.D. lid van de Tweede Kamer van 1959 – 1968 en van de Eerste Kamer van 1974 – 1980. Zij hield zich in de Tweede Kamer vooral bezig met mediazaken en onderwijs en in de Eerste Kamer met onderwijs en koninkrijkszaken. Vanwege haar ziekte moest de V.V.D. er in 1977 van afzien haar voor te dragen voor het ministerschap van Onderwijs en Wetenschappen.
Zeist
Op 8 augustus 2000 is aan één van de nieuwe wegen in het Lyceumkwartier de naam Spinozalaan gegeven. Baruch of Benedictus Spinoza (1569 – 1630) was een Nederlands wijsgeer van Portugees-Joodse afkomst. Geboren te Amsterdam was hij om zijn vrijzinnigheid uit de synagoge gebannen. Hij woonde vanaf 1670 in Den Haag en was een der leidende denkers van de 17e eeuw, wiens invloed na zijn dood nog voortdurend is toegenomen. Zijn leer is panthetisch: er is slechts één oneindige, absolute zelfstandigheid, oorzaak van zichzelf, gelijk te stellen met God als met de natuur. Alles is en geschiedt met noodzakelijkheid. Van de goddelijke attributen kent de mens er slechts twee: Denken en uitgebreidheid. De hoogste gelukzaligheid is gelegen in de intuïtieve kennis van God, die samenvalt met de liefde tot God.
Den Dolder
Op 27 april 2009 is in Den Dolder de naam Ab van Sprakelaarlaan gegeven. Aalbert Evert (Ab) van Sprakelaar werd op 27 februari 1926 in Zeist geboren. Hij heeft veel werk verricht voor de buurtschap Den Dolder, met name op het gebied van maatschappelijk welzijn van zowel ouderen als jongeren. Hij was onder andere vanaf de oprichting in 1951 bestuurslid, respectievelijk penningmeester van de Dolderse Speeltuinvereniging en vanaf 1976 penningmeester van de Bejaardenvereniging Den Dolder. Van 1965 tot 1978 was de heer Van Sprakelaar lid van de gemeenteraad. Eerst zat hij in de raad namens de P.v.d.A. en later voor DS’70. Vanaf 1950 was hij vele jaren bestuurslid van de afdeling Den Dolder van de P.v.d.A. In 1970 was hij medeoprichter van de afdeling Zeist van DS’70. In 1982 werd hij onderscheiden met de eremedaille verbonden aan de orde van Oranje-Nassau, in zilver.
Zeist
Op 29 mei 1935 genoemd naar prof. Dr. Charles Henri Hubert Spronck (1858 – 1932), van 1922 – 1932 bewoner van de in de onmiddellijke nabijheid gelegen buitenplaats ‘Schaerweijde’ aan de Utrechtseweg.
Zeist
Op 3 september 1901 genoemd naar het in dat jaar aan het eind van de Slotlaan gebouwde eindstation van de nieuwe spoorlijn der Nederlandse Centraal Spoorweg Maatschappij van Utrecht (via De Bilt-station (thans Bilthoven), Bosch en Duin en Huis ter Heide naar Zeist). Deze maatschappij nam tevens de exploitatie van de tramdienst Utrecht-Zeist over. Het personenvervoer op deze lijn werd op 5 januari 1941 beëindigd; het goederenvervoer op 28 mei 1972.
Zeist
De Steniaweg is op 5 september 1905 genoemd naar de gelijknamige buitenplaats aan de Utrechtseweg. Het heeft maar heel weinig gescheeld of de Steniaweg had al een reeks van jaren Stenialaan geheten. Dat kwam zo. Op 28 november 1929 behandelde de gemeenteraad het verzoek van J. Knoppert en anderen, allen wonende aan de Steniaweg om de naam van deze weg te veranderen in Stenialaan. Als motief voor de wijziging werd gewezen op het feit, dat de weg inmiddels met bomen was beplant en dat de nieuwbouw zeer veel tot de verfraaiing had bijgedragen. Burgemeester en wethouders voelden er niets voor. Er zijn wegen met en zonder beplanting, terwijl er lanen zijn waar de beplanting ontbreekt, zoals de Beukbergenlaan en de lanen in het Antonpark. Ook vindt men zowel wegen als lanen met zeer fraaie bebouwing en met lelijke huizen, zoals de Utrechtseweg en de Pompweg en de Fransen van de Puttelaan en de Beukbergenlaan, aldus burgemeester en wethouders. ‘Nu in dit geval een gegronde reden ontbreekt, stellen wij u voor op het verzoek van J. Knoppert e.a. afwijzend te beschikken’ luidde het voorstel van burgemeester en wethouders aan de gemeenteraad. Laten we eens kijken hoe de verschillende raadsleden er over dachten:
De heer Louwerse merkt op dat hier bij herhaling wordt gesproken over namen van straten en wegen. Verandering van namen acht Spr. in het algemeen niet wenschelijk. In dit geval is hem echter gebleken, dat de pensionhouders inderdaad schade lijden, zoo de straat waaraan zij wonen ‘weg’ in plaats van ‘laan’ heet, hetgeen bij vreemdelingen een minder aanlokkelijke indruk schijnt te maken. Waar de naam ‘Stenia’ blijft, betekent de gevraagde verandering eigenlijk weinig, waarom hij den bewoners hun zin maar zou willen geven. De naamsverandering van het Mooie Laantje was van veel ingrijpender aard, en deze ging er grif door. De heer lansen voelt eveneens weinig voor naamsverandering, hetgeen zakenmenschen kosten en last geeft. De heer Fijgi zegt dat de ervaring heeft geleerd dat door vreemdelingen, hoe belachelijk dit ook moge schijnen, inderdaad de voorkeur wordt gegeven aan het betrekken van een pension aan een laan gelegen. Om deze reden wil hij adressanten ter wille zijn. De heer Geijtenbeek verwacht dat, wordt tot wijziging van deze straatnaam besloten, er meerdere verzoeken om wegen in lanen om te doopen zullen komen. De heer Van Nieuwenhuizen zegt niet tegen inwilliging va n het verzoek te zijn als dit inderdaad in het belang is va n de betrokken bewoners. Overigens wil hij niet nalaten als zijne meening kenbaar te maaken, dat hij de menschen, die zoo aan een straatnaam hechten, wel zeer naïef vind t. De heer Meeuwenberg meent dat deze straat voor beplanting eigenlijk veel te smal is, zoodat de boomen te eeniger tijd wel verwijderd zullen moeten worden; het karakter van laan is dan verloren, zoodat men, om consequent te blijven, wederom tot naamsverandering zou moeten besluiten. Over het voorstel, hierna in stemming gebracht, staken de stemmen. Vóór het voorstel hebben gestemd de leden Geijtenbeek, Van den Brink, Balhuizen, Beunke, Jansen, Van de Poll en Meeuwenberg. Omdat er op 28 november 1929 acht voorstemmers en acht tegenstemmers waren moest er in de eerstvolgende vergadering opnieuw worden gestemd. De uitslag was weer acht voor en acht tegen, zodat het voorstel geacht werd te zijn verworpen. Het raadslid Fijgi zag nog een lichtpunt. Hij vroeg aan de voorzitter of hij nu een voorstel mocht indienen om aan het verzoek van de adressanten te voldoen en dat werd toegestaan. Hoewel hij wist, dat de uitslag weer acht tegen acht zou zijn, bereikte hij, dat over het nieuwe voorstel dan nog een keer in de daarop volgende vergadering moest worden gestemd. Het werd voor de derde maal acht tegen acht en de herstemming was op 6 februari 1930. De gemeenteraad was voltallig, maar het mocht niet baten. Het toen aanwezige zeventiende lid was tegen het voorstel en zodoende bleef de Steniaweg weg tot op de dag van vandaag. De huizen aan de Steniahof zijn in 1961 gebouwd en zowel de bouwwijze als de ligging in de onmiddellijke nabijheid van de Steniaweg waren aanleiding daaraan op 8 mei 1961 de naam Steniahof te geven.
Huis ter Heide
Op 8 april 2009 is aan één van de straten in de nieuwe woonwijk Sterrenberg de naam Sterrenberglaan gegeven. De namen zijn gekozen door Stichting Abrona, omdat er op het terrein ook mensen met een verstandelijke beperking wonen en zij moeten de namen kunnen begrijpen. De Sterrenberglaan is de toegangsweg naar het terrein.
Zeist
Op 29 maart 1901 werd een deel van deze laan genoemd naar mr. Martinus Theunis Steyn (1857 – 1916). President van de Oranje Vrijstaat, advocaat, rechter en hoofdrechter. In 1907 en in 1908 werden twee andere weggedeelten (onder andere de Gasweg en een gedeelte van de Krugerlaan) eveneens tot Steynlaan herdoopt.
Zeist
Op 11 oktober 1948 genoemd naar Melis Stoke, pseudoniem van de letterkundige Herman Salomonson, die op 24 maart 1892 te Amsterdam werd geboren. Hij werd op 24 oktober 1940 door de bezetter gearresteerd en via Scheveningen en Buchenwald naar Mauthausen getransporteerd, waar hij op 7 oktober 1942 is overleden. Melis Stoke is ook de naam van een Nederlandse dichter uit de 13e/14e eeuw, bekend door zijn rijmkroniek.
Zeist
Genoemd naar Juliana, Gravin van Stolberg-Wernigerode (1506 – 1580); huwde op 20 december 1531 met Willem de Rijke (de Oude), Graaf van Nassau. Moeder onder andere van Prins Willem I van Oranje, Jan (de Oude), Lodewijk, Adolf en Hendrik, Graven van Nassau. De naam van deze laan is nooit officieel vastgesteld.
Zeist
Op 20 oktober 1952 genoemd naar Catharinus Stomp, geboren 15 juni 1916 te Zeist, behanger en stoffeerder, wonende Herenlaan 32 te Zeist, omgekomen 22 mei 1945 te Budelsdorf.
Zeist
Op 8 mei 2012 is rond de nieuwbouw van het gemeentehuis aan één straat de naam Stoopendaalstraat gegeven. De heer Daniël Stoopendaal (1672 – 1726) was een tekenaar/graficus. Hij heeft de meest bekende huizen en plaatsen van Nederland getekend en geëtst, zoals Slot Zeist. Hij heeft een bijzondere serie ingekleurde prenten van het huis en de tuinen gemaakt. Zie de fotogalerij op deze site ‘de 22 prenten van Daniel Stoopendaal’.
Austerlitz
Op 12 december 1994 is aan één van de drie nieuw aangelegde wegen in Austerlitz de naam Johannes Stoopweg gegeven. Johannnes Bernardus Stoop (1791 – 1865) was bankier, grootgrondbezitter en heide-ontginner. Hij was stichter en bewoner van de buitenplaats Molenbosch. Als heide-ontginner had hij een belangrijk aandeel in de totstandkoming van de Austerlitz omringende bossen. In 1844 richtte hij in Austerlitz een school op. Hij was de vader van Anna Aleida Stoop die gehuwd was met Arnoud Jan de Beaufort.
Zeist
Op 20 oktober 1952 genoemd naar Arnoldus Stramrood, geboren 27 december 1918 te Doorn, elektricien, wonende Utrechtseweg 29a te Zeist, omgekomen 16 juli 1944 te Bloemendaal (Overveen).
Zeist
Op 8 mei 2012 is rond de nieuwbouw van het gemeentehuis aan één straat de naam Stuivingastraat gegeven. De heer Jan Stuivinga (26 oktober 1881 – 4 juni 1962) was een Nederlands architect. Hij won in 1906 met zijn tekeningen voor het Raadhuis van Zeist een door de gemeente Zeist uitgeschreven ontwerpwedstrijd. Dit was de doorbraak in zijn carrière. Samen met zijn broer richtte hij een architectenbureau op en ontwierpen ze onder meer het postkantoor (1911) en landhuis Veldheim (1908).
Zeist
Op 24 oktober 1941 genoemd naar Sumatra, een der Grote Sunda eilanden, groot 471.551km2, in de Republiek Indonesia. Belangrijke steden: Padang, Palembang en Medan.
