Interview en verslag: Sietske van der Linden
Gepubliceerd op Geheugen van Zeist september 2024
Dirk Krijt is geboren in het Slot van Zeist als zoon van de Slotvoogd Tjerk Krijt. Zijn herinneringen aan zijn jeugd zijn doorspekt met verhalen over het Slot. Hij ontmoette er zelfs zijn toekomstige echtgenote, Florence.
Naam: Dirk Krijt
Geboortedatum: 6 juni 1952
Geboorteplaats: Zeist
Getrouwd met: Florence Krijt-Meeuws
Kinderen: 4
Kleinkinderen: 3
Weinig Zeistenaren buiten bijvoorbeeld de kinderen van de Willem Adriaan, graaf van Nassau-Odijk of de Laboucheres kunnen zeggen dat zij in het Slot Zeist zijn geboren, maar Dirk Krijt wel. Hij kwam er in 1952 ter wereld.
Zijn vader Tjerk Marinus Krijt betrok in 1946 het appartement in de linkervleugel van het Slot wonen. Daarna ging het gezin Krijt wonen in het appartement op de 1e verdieping van rechtervleugel. En na de restauratie in 1969 in het appartement in de totaal vernieuwde 1e verdieping van de rechtervleugel. Vader Krijt -later in de volksmond ‘Slotvoogd’ genoemd- was een ‘rasechte’ Zeistenaar, maar hij werd er niet geboren. Dat gebeurde op 5 januari 1913 in Amsterdam.
De vader van Tjerk en opa van Dirk, Cornelis Gerrit Krijt, kwam naar Zeist om bij de voorganger van het verhuisbedrijf Van Nimwegen aan de Utrechtseweg te gaan werken. Hij was in Amsterdam al verhuizer en is dit zijn hele leven gebleven. Opa en oma betrokken de bovenwoning boven het verhuisbedrijf, maar later verhuisden ze naar Tollenslaan 31.
Aan opa heeft Dirk vele dierbare herinneringen. Opa begon als verhuizer met paard en wagen. Toen hij een nieuw paard kreeg, een Bels, gaf hij deze elke morgen om 7 uur een lekker hapje. Dat heeft opa geweten! De Bels klom ook op zondagmorgen, als opa tot half acht wilde uitslapen, stipt om 7 uur de houten treetjes naar de voordeur op. Die trap ging natuurlijk kapot!
Dirk verhaalt dat opa in WOII als verhuizer precies wist wanneer er voedseltransporten waren. Opa gaf dag en tijdstip netjes aan de illegaliteit door en zo konden die transporten worden overvallen.
Na de oorlog was opa heel actief bij de Bescherming Bevolking (BB) waar hij het magazijn runde; de opslag was op de zolder van het Slot. Ook bouwde hij met zoon Tjerk twee kantinewagens, een voor de afdeling BB Zeist en een voor die van Soest. Het ontwerp van de wagens was overigens van vader Tjerk.
Vader Tjerk heeft voor hij Slotvoogd werd al alles heeft gedaan. Hij is gestart bij gebr. Uitman aan de 2e Dorpsstraat als leerling wagenmaker. Daar doorliep hij het leertraject en sloot dit af als meester-wagenmaker met zijn meesterstuk: een kruiwagen mét houtsnijwerk. In de oorlog zat zijn vader ondergedoken. Ook heeft hij gediend bij het KNIL, maar hij is nooit in Indië geweest; hij wilde geen wapens dragen en werd hospik. In 1946 kwam hij bij de Intendance, die was gehuisvest in Het Slot. (De intendance in een krijgsmacht is een dienst die zorgt voor het beheer van voorraden en bezittingen. bron Wikipedia.org.). In 1950 wordt hij benoemd als beheerder van het Slot en dit bleef hij tot 1976. Daarna verhuisde hij samen met zijn tweede echtgenote naar het Zusterplein.
Dirk zelf trouwde al jong in 1970, nadat zijn vriendin zwanger bleek te zijn. Dit eerste huwelijk hield slechts 6 maanden stand en hieruit is een zoon geboren. Uit zijn tweede huwelijk heeft Dirk vier kinderen. Een aantal kinderen van Dirk heeft ook op het Slot gespeeld.
Het echtpaar Tjerk Krijt startte zoals eerder gezegd in de linkervleugel. Nu niet meer voor te stellen, maar het Slot was in abominabele staat en het appartement van het echtpaar ook. Vochtig, tochtig, vol met huiszwam en nog meer narigheid. Dirk is hier geboren. De prachtig gerestaureerde Antichambre, zoals we die nu kennen, was in de tijd van Dirk de keuken, waarin hij in een grote teil werd gewassen en waar de muren doortrokken waren van het vocht en de schimmel.
Al snel na zijn geboorte kreeg Dirk een belangrijke rol toebedeeld. In 1953 bezocht Koningin Juliana de watersnood-evacuees in het Slot. Ze wilde ook de babykamer zien, maar op dat moment waren er geen baby’s. Vader haalde snel Dirk en legde hem in een wiegje. De Koningin vroeg met Dirk op de arm van wie deze lieve baby was. Tjerk bekende vol trots dat het zijn zoon was. In 1970 kwam Koningin Juliana weer eens naar Het Slot, omdat de Plattelandsvrouwen, waarvan zij Beschermvrouwe was, er congres hielden. Bij binnenkomst liep de Koningin langs alle hoogwaardigheidsbekleders -die netjes in t gelid stonden- naar het einde van de hal. Daar stonden Tjerk en Dirk achter de balie. Zij werden als eerste allerhartelijkst begroet, de Koningin memoreerde haar ‘Watersnood bezoek’ en vroeg aan Dirk of hij de baby van 1953 was die ze in handen had. Pas daarna had ze oog voor de notabelen.
De Spiegelzaal, nu de mooiste zaal van het Slot, werd voor de restauratie, net als de rest van de ruimten, voor van alles en nog wat gebruikt. Artis had bijvoorbeeld de hele begane grond gehuurd en in de Spiegelzaal een grasveld nagemaakt met een vijver in het midden, waar op een stok allerlei kakatoes zaten. En Dirk, drie jaar oud, had een vest aan waarin een aapje zat. Ondenkbaar dat dit nu nog een keer in de Spiegelzaal zou kunnen.
Het huwelijk van zijn ouders liep stuk in 1953. Op een dag bedacht Dirk dat zijn kleuterjuf wel een goede (tweede) moeder zou zijn. Vier dagen achter elkaar draaide hij een knoop van zijn jas en juffrouw Baudert naaide die elke dag weer aan. Na de vierde keer ging zij op bezoek bij vader Tjerk. Dit bezoek had een huwelijk in 1957 tot gevolg, een heel gelukkig huwelijk, vertelt Dirk.
Dirk weet nog veel van vóór de restauratie: de Bescherming Bevolking (BB) gebruikte de hele zolder van het hoofdgebouw voor de opslag van hun materialen. Ook de ambachtsschool was er te vinden, die gebruikte een zaal op de verdieping als timmerlokaal. De benedenverdieping van de rechtervleugel was de sportzaal, in de Willemszaal het verflokaal en in de Blauwe Zaal het theorielokaal. Dirk vertelt dat hij regelmatig door de Blauwe Zaal naar de entreehal in het hoofdgebouw liep, want daar was zijn vader vaak te vinden. Ook de Brandweer gebruikte ruimten, HBS Schoonoord idem. Evenzo de Muziekschool en ook daaraan heeft Dirk warme herinneringen. Die zat op dezelfde verdieping als hun woonappartement. Hij mocht er pianospelen en kreeg les van de heer Morren.
In het Slottuintheater werden in de zomerperiode voorstellingen gegeven waar hij natuurlijk naar toe ging. Net zo leuk was het bezoek aan de kleedkamers, die onder de grote zaal van het hoofdgebouw te vinden waren. Elk jaar kwam circus Elleboog.
Dirk Krijt was 7 jaar toen ze uit de rechtervleugel vanwege de restauratie van het Slot verhuisden naar het ‘hangslot’ zoals ze het een houten gebouw dat achter de rechtervleugel was geplaatst, noemden. In dit gebouw waren een woonkamer, drie slaapkamers, een keuken en een douche, een luxe in die tijd.
Vader Tjerk was Sinterklaas en Het Slot in de Sinterklaasperiode zijn residentie en Dirk was zijn Piet.
De verjaardagen van Dirk waren een groot feest. De hele klas werd uitgenodigd. Door de Slottuin en het Slot werd een speurtocht uitgezet, puzzelstukjes moesten worden gevonden. Tenslotte roeide iedereen over de vijver naar het eilandje om de schat op te graven, een ijzeren kist waarin voor iedereen een chocoladereep zat.
Op 8 oktober 1969 werd het Slot officieel door Prins Claus geopend. Speciaal voor de Prins werden wodka en Egyptische sigaretten gekocht, zo werd verordonneerd door de hof mensen. Enfin, Dirk stond in een keuken bij de congreszaal een sjekkie te draaien toen Prins Claus de keuken binnenkwam en gezellig met Dirk aan de praat raakte. Niks geen Egyptische sigaretten, hij vroeg Dirk om voor hem ook een sjekkie te draaien en samen hebben ze een biertje gedronken.
De hele organisatie van de opening weet Dirk zich nog goed te herinneren. En uit de aktentas die hij na het overlijden van zijn vader heeft meegenomen en zorgvuldig heeft bewaard, tovert hij het hele draaiboek inclusief de lijst met genodigden. Alles was tot in de puntjes geregeld.
Al pratende over die tijd, herinnert Dirk zich ineens dat prinses Beatrix samen met baron van Asbeck het Slot kwamen bekijken om te zien of het geschikt zou zijn als haar woning. ‘T ging niet door, omdat het Slot niet goed beveiligd kon worden.
Dirk is in 1973 ook bij het Slot gaan werken als suppoost. Zijn werk was ervoor zorgen dat alle activiteiten die in het Slot plaatsvonden in goede banen werden geleid. Denk hierbij aan de zaalzetting, zorgen voor koffie/thee bij vergaderingen tot en met het aanwezig zijn bij evenementen én erop letten dat het interieur niet werd beschadigd, en ook het geven van rondleidingen in het Engels, Duits.
Dirk vertelt dat hij zelfs wel eens in de kluis heeft geslapen tijdens een juwelententoonstelling. Elke avond werden daar alle juwelen daarin opgeborgen, maar ja die kluis was nou niet bepaald onneembaar; Dirk wel, want hij had bij de Commando’s gediend voordat hij suppoost werd.
Dirk kent zijn Florence uit de tijd dat zij samen op de zeer streng gescheiden jongens en meisjes MULO aan de Zinzendorflaan zaten. Hij ontmoette haar jaren later weer in het Slot, waar zij, voor de toenmalige wethouder Scheps, een huwelijksacte voor moest lezen. Hij hoorde haar stem en zei tegen zijn vader: ‘Die moet ik hebben’. Hij wist dat ze op de typekamer van de gemeente werkte en daarom ging hij naar burgemeester Stolk, waarmee Dirk een goede band had, en vroeg om een baan op het gemeentehuis. Er was een vacature in de drukkerij en die baan kreeg Dirk. Florence en hij zijn getrouwd en hebben vier kinderen gekregen. In 1987 verongelukte het oudste dochtertje Esmee op 7-jarige leeftijd. Dat had een diepe weerslag in het gezin. Zij werd in Zeist begraven dichtbij Opa Tjerk Krijt.
Dirk heeft alle vakdiploma’s voor de drukkerij gehaald en met veel plezier bij de gemeente Zeist gewerkt. Daarna bij de PGGM. Door allerlei reorganisaties is hij uiteindelijk vrijwilliger geworden bij Meander Omnium.
Dirk en Florence hebben het naar hun zin in Houten, maar zijn heel regelmatig in Zeist te vinden. Florence put regelmatig uit het archief van (schoon)vader Tjerk, een aktentas vol met foto’s, plakboeken, krantenartikelen en plaatst iets op de facebookpagina van Oude Foto’s van Zeist. Een schatkamer vol, die vele herinneringen oproept.
