Terug naar overzichtTerug naar overzicht
Karel J.C. Beckman - verzetsstrijder

Door het uiten van openlijke afkeer en sabotage te vroeg gevangen genomen, het verhaal van Karel J.C. Beckman – de verzetsstrijder.

In het boek “Glorieuzen” schrijft Edouard de Neve over een ontmoeting met majoor Beckman uit Zeist in een cel van de strafgevangenis te Scheveningen (het Oranjehotel). Twee zinnen lichten wij er uit: “Majoor Beckman is een zeer kalm en vastberaden man”, en wanneer beschreven wordt, dat Beckman na het drie dagen durende proces in de cel terugkomt en De Neve hem moed wil inspreken: “Maar Beckman heeft mijn hulp niet nodig. Hij is een kerel van top tot teen, die door niets neergeslagen wordt.”

Al degenen, die Beckman hebben gekend en die voor dit artikel zijn geïnterviewd, zijn het met het bovenstaande roerend eens. Beckman was een der meest integere en ridderlijke figuren uit het verzet. Een enkeling meende zelfs, dat hij niet eens tot de illegalen gerekend kon worden door de wijze, waarop hij ondubbelzinnig voor zijn anti-Duitse gezindheid uitkwam. Onder geen voorwaarde wilde majoor Beckman marchanderen met zijn erewoord en tolereerde hij geen daden in strijd met het geweten. Hij haatte de Duitsers meer dan gezegd kan worden, maar kwam daar openlijk voor uit en men vond dat nogal onbezonnen.

Levensloop

De levensloop van majoor Beckman was tot mei 1940 als volgt: Geboren op 18 april 1888 te Breda doorliep hij aldaar de middelbare school en ging vervolgens naar de Cadettenschool in Alkmaar, welke in die tijd een vooropleiding vormde voor de Koninklijke Militaire Academie te Breda. Als jonge 2e luitenant van het KNIL (infanterie) vertrok hij na de eindexamens en de beëdiging naar de Oost alwaar hij vlot de militaire rangen doorliep tot en met kapitein.

Omstreeks de jaren ’30 was er niet alleen malaise in de burgermaatschappij, maar ook het verblijf in de Nederlandse weermacht van die dagen was voor officieren geen onverdeeld genoegen. De regering stelde voor officieren een gunstige afvloeiingsregeling voor en daarvan gebruik makend verliet kapitein Beckman in 1931 Indië om in Nederland als kapitein de dienst te verlaten. Hij vestigde zich met zijn gezinnetje in Oegstgeest, rustig levend van zijn Indische pensioen.

Karel J.C. Beckman - particuliere collectie

Stimulator burgerwacht

Om echter op 43-jarige leeftijd niets meer om handen te hebben was nu ook weer niet je ware en zo wierp hij zich vol vuur op de organisatie van de Burgerwacht in de plaats van zijn inwoning. Dit deed hij zo voortreffelijk, dat hij bevorderd werd tot majoor titulair. In 1937 volgde zijn verhuizing naar Zeist, waar hij ging wonen aan de Acacialaan. Ook in Zeist was bij de Burgerwacht nog heel wat te doen en spoedig was hij commandant van de Zeister Burgerwacht.

Nu valt er in het algemeen niet zo veel te vertellen over de verschillende burgerwachtkorpsen in de meidagen van 1940. In Zeist wist men echter van wanten. In samenwerking met de Zeister politie werden liefst 400 NSB’ers en Rijksduitsers gearresteerd en geïnterneerd. Het bleek wel nodig. Er is in Zeist een geval bekend van poging tot moord op Nederlandse militairen door leden van de 5e colonne. Een militair provianderingsautootje stopte op 10 mei 1940 voor de winkel van De Gruyter. Onmiddellijk klonken er schoten en sloegen de vonken uit de straat rond de twee militairen, die uiteraard bijzonder snel dekking zochten en poogden de schutter te lokaliseren.

Naar Den Haag

Majoor Beckman was niet bij zijn burgerwachten in deze dagen. Op 10 mei ’s morgens vroeg was hij met de grootst mogelijke spoed naar Den Haag gecommandeerd om daar te worden ingezet tegen de Duitse parachutisten. Toen hij ’s middags in Den Haag arriveerde was echter het pleit al in ons nadeel beslist en is majoor Beckman niet meer “in het vuur” geweest. Na de Nederlandse capitulatie was het in Zeist – evenals elders in Nederland – helemaal niet prettig. De inmiddels door hun Duitse beschermers vrijgelaten 400 geïnterneerden vonden het helemaal niet leuk dat ze gepakt waren geweest en dat staken ze niet onder stoelen of banken. Meermalen nadien werden Beckman en andere burgerwachten door dit gespuis bedreigd.

Oranjewacht

Zoals te begrijpen valt bleef er ook na de capitulatie een zekere band bestaan tussen de – inmiddels ex – burgerwachten. Niet alleen in Zeist maar ook met omliggende plaatsen. Beckman spaarde kosten noch moeite om deze verbindingen te bestendigen en te verbeteren; een samenbundeling van krachten dus. Openlijk sprak hij over zijn haat tegen Duitsers, maar wat betreft zijn verzetsactiviteiten was het moeilijk iets van hem los te krijgen. Deze activiteiten bestonden uit het vormen van verzetskernen uit de verschillende gewezen burgerwachtkorpsen. Zij kregen de naam Oranjewacht. Hun opzet was agressiever dan die van de Orde Dienst, hoewel zij dezelfde dekmantel (de z.g. “coverstory”) hadden, namelijk ordehandhaving in het gezagsvacuüm tussen het wegtrekken der Duitse troepen en de komst van de Nederlandse regering. De Oranjewacht verzamelde met grote voortvarendheid wapenen en springstoffen met het duidelijke doel sabotagedaden te plegen. Spoedig waren er contacten door het gehele land: Den Haag, Armhem, Delft, Zwolle, Amsterdam enz.

Krachtige weerwoorden

Hoewel de meeste gevangenen na korte tijd bezoek mochten ontvangen, kreeg Beckman eerst zes maanden “Einzelhaft”. In zijn proces werd Beckman uiteindelijk veroordeeld tot vier jaar tuchthuis. Bij allen – ook de Duitsers – in de rechtszaal, zoals later onder andere door de advocaten werd verklaard, dwong Beckman groot respect af door zijn fiere houding en zijn krachtige weerwoorden op de Duitse beschuldiging. Kamp Amersfoort, Scheveningen (2 jaar) en de gevangenis Siegsburg hadden Beckman binnen hun muren en prikkeldraad.

In Siegsburg heeft hij zijn “straftijd voleindigd, maar werd daarna onmiddellijk in “Schutzhaft” genomen in het kamp Sachsenhausen. Daar is Beckman – naar het verhaal gaat – door een bewaker-medegevangene (kapo) doodgeslagen. Zijn lichaam werd verbrand. Een weinig as in een urn was alles wat overbleef van een dapper en oprecht Nederlander.

Straatnaam

Op 20 oktober 1952 is Karel J.C. Beckman geëerd met een straatnaam: Karel J.C. Beckmanlaan.

Bron

Nieuwe Zeister Courant 23 augustus 1968