Door: Petra Koek
Ben van den Berg was 9 jaar oud toen de Tweede Wereldoorlog begon. En voor het goede doel neem je de goede fiets mee.
Ben van den Berg
Geboortedatum: 15 oktober 1930
Op 10 mei 1940 werd ik wakker van het geluid van vliegtuigen die heel laag overvlogen (vliegveld Hilversum); het waren Heinkels.
Een buurjongen riep toen er Duitsers langsliepen: Rotmoffen! Hij werd direct in elkaar geslagen en was zijn leven lang ongelukkig door die afranseling. Als Duitsers vroegen: Wie spät ist es? En je keek op je horloge keek, kon je het inleveren.
Ben logeerde een paar keer bij zijn tante en oom, familie Reehorst aan de Dolderseweg 173. Oom werkte bij de marechaussee. Vanuit het raam zag hij de lopen van het afweergeschut op de hei in Soesterberg staan. Ook zag hij vanuit huis bommen vallen.
De vader van Ben fietste regelmatig naar familie in Oldenbroek en Dedemsvaart voor eten. Verkleed als vrouw met hoofddoekje omdat je als man zou worden opgepakt. Later mocht Ben ook mee. Onderweg moesten ze in dekkingsgaten springen omdat er Engelse spitfires over vlogen (april 1945)
Ben reed eens op de goede fiets (Fongers) om eten te halen. Op de terugweg hield een Duitser met geweer en bajonet hem tegen. Ben moest zijn fiets inleveren. Zijn moeder had nog zo gezegd: ‘Neem nou de oude fiets mee!’ Maar hij vond dat hij voor een goed doel ging fietsen dus dat hij ook de goede fiets kon nemen. De soldaat wilde wegfietsen, maar Ben ging achterop de bagagedrager zitten en hield zich vast aan het zadel. Ondanks hardhandig aandringen van de Duitser, liet hij niet los.
Verschillende mensen zagen het gebeuren terwijl zij langs fietsten. Op een gegeven moment schreeuwde Ben: Ortskommandant! Daar schrok de Duitser van en Ben kreeg zijn goede fiets terug. Hij reed snel weg en onderweg werd hij door verschillende mensen toegejuicht die het tafereel eerder hadden gezien. Ben weet niet waarom hij dat geroepen heeft, maar kennelijk voelde hij dat die term indruk zou maken!
Heeft u familie of vrienden verloren in de oorlog?
De oom van Ben verongelukte op 5 mei 1945, Bevrijdingsdag, omdat hij in zijn vreugde om het einde van de oorlog per ongeluk tegen een Canadese jeep aanliep.
Vrienden dromden samen na de capitulatie op straat. Samenscholingen van meer dan 5 man waren verboden. Een Duitser die toevallig langs kwam gooide tussen die vrienden een handgranaat…
Het zijn ervaringen die je nooit kunt vergeten. En daarom kun je ook niet vaak genoeg zeggen hoe belangrijk het is om in vrede te leven.
Door: Indy en Tess
Ging u in de oorlog naar school?
Ja, maar in de Oorlogswinter niet, dat kon niet. Ik was ook te jong, 12, 13 jaar, om onder te duiken. Als het nodig was (en dat was het soms) gingen we wel de schuilkelder in..
Wat deden jullie om je te vermaken?
Soms moesten we hout halen voor de kachel. We gingen buiten spelen, hoepelen en naar school toen het nog kon.
Kende u iemand die in het verzet zat?
Ja, een vriend van mijn vader, hij is omgekomen.
Luisterde u stiekem naar Radio Oranje?
Er waren niet zo veel radio’s in die tijd. Heel soms ging ik bij een vriendje luisteren.
Heeft u wel eens eten gestolen?
Nee, ik niet maar mijn vader wel. Hij had zich toen verkleed als een meisje en hij mocht door de douane heen en mocht hij gratis eten.
Kon u ongezond eten, zoals snoepen?
Niet echt, maar mollebonen hadden we wel. Dat is een soort snoep. ’s Avonds kregen we altijd zelfgemaakt brood met margarine. We kregen dan allemaal één sneetje.
Is er iemand van uw familie omgekomen in de oorlog?
Niet in de oorlog maar wel op Bevrijdingsdag. Dat ging per ongeluk. Mijn oom die was zo blij op die dag dat hij over straat ging rennen en dat hij niet zag dat er een auto aan kwam en hij werd aangereden en is overleden.
Heeft u nog iets aan de oorlog overgehouden?
Ja, een stamkaart en een zaklamp (knijpkat). Maar niet psychisch, ik heb er geen last van.
Wat weet u nog van de bevrijding?
5 mei 1945 was een historisch moment. Canadese troepen marcheerden Hilversum binnen met muziek van doedelzakken. Die prachtige zonnige voorjaarsdag zal ik nooit vergeten.