Terug naar overzichtTerug naar overzicht
Bokhorst van, moeder en huisvrouw

Interview en verslag: Ine Kievits
Gepubliceerd op Geheugen van Zeist april 2014

Naam: Janny van Bokhorst
Leeftijd: 71 jaar (in 2014 red.)
Geboren in: Utrecht
Getrouwd geweest met: Gerard van Bokhorst
Kinderen: Steven, Joke en Marina
Beroep: moeder en huisvrouw in de jaren ’60

Pril geluk

Na anderhalf jaar verkering was, zoals dat toen heette, de ooievaar onderweg. Het was 1962 en we trouwden. Ik had een lichtblauw met zilveren trouwjurk aan, door mijn eigen moeder gemaakt, zo was dat toen.

We kregen een woonvergunning en trokken in bij mijn schoonouders, op de bovenverdieping van hun huurhuis op de Javalaan in Zeist. De gemeente maakte er een keukentje, er werd een extra rookkanaal gemetseld voor een kolenkachel in onze huiskamer van drie bij drie en we hadden een piepkleine slaapkamer waar eerst een bed en een wiegje stond en na een paar jaar een bed, een ledikantje en een wiegje. Propvol stond het. Toen gingen mijn schoonouders beneden slapen, in ‘de eethoek’ en kregen we meer ruimte boven. We hadden een zelfstandige huishouding.

Na vier jaar verhuisden mijn schoonouders naar een bejaardenwoning op de Kerkhofflaan en hadden wij het hele huis. De huizen op de Javalaan waren in 1941 gebouwd zonder douche maar wel met een ruimte voor de douche. En dan moet ik ook meteen aan de buren van toen denken, want we hadden altijd veel contact met de buren. En dat was maar goed ook want die hadden wel een douche en mijn man douchte daar iedere week. Je douchte je toen eenmaal per week.

Trouwfoto Gerard en Janny van Bokhorst
Trouwfoto Gerard en Janny van Bokhorst
Potjes

Weet je dat we vroeger overal potjes voor hadden? Je had ook zo’n langwerpig geëmailleerd ding van Brabantia met allemaal gleufjes waar je dan geld in deed voor het gas, de huur, de kolen, de boodschappen en weet ik veel wat.

Maandag wasdag

Alle mensen, dus ook alle buren en ik, deden op maandag de was. Er was dan altijd een bepaalde buurvrouw die de vroegste was. Het was ook een sociaal samenkomen. Voor mij gold natuurlijk veel luiers wassen met drie kleine kinderen. Daar hadden we toen een wasketeltje voor dat we vulden met water en dat stond op het driepits-oliestel van mijn schoonmoeder waarna de Sunlight zeep erbij werd geraspt. Er was een grote wasketel voor de grote was. Het huis had nog geen warm water. Ja, en de meeste kleren maakte ik zelf; ik had een naaimachine en was geabonneerd op de Marion, dat beroemde patronenblad. En ik deed goed met de mode mee. Toen de kinderen echter zo’n veertien jaar waren, wilden ze geen zelfgemaakte kleren meer; er moesten gekochte kleren komen. Breien? Dat deed mijn schoonmoeder. Die heeft tot op zeer hoge leeftijd nog veel gebreid voor kinderen, kleinkinderen en zelfs achterkleinkinderen.

De kinderen Van Bokhorst
Eten

Er bestonden in de jaren zestig al blikjes Olvarit maar die heb ik nooit gebruikt. Gelijk met mijn trouwen had ik al een blender omdat mijn man toen op de Inventum werkte. En een collega had tegen hem gezegd: Gerard, als jullie gaan trouwen, krijg je van je collega’s een koffiemolen met een ‘maalding’ erbovenop, een blender noem je dat nu. Gerard had voor ons huwelijk nog nooit nasi of macaroni gegeten. Dat heb ik hem geleerd, zeg maar. De eerste nasi aten we trouwens uit een blik, pas later durfde ik dat zelf te maken. De baby kreeg dan een kropje sla waar de kook overheen was gegaan, uit de blender. Gezonder kon niet.

Op zaterdag kocht ik bij de slager vier schouderkarbonades, voor de zondag en maandag, en speklapjes voor de woensdag en de donderdag. We zullen ook gerust wel gehaktballen gegeten hebben, maar dat weet ik niet meer zo. Op dinsdag aten we verse vis uit Spakenburg. Daar kwam mijn schoonmoeder vandaan. En het vlees dat de kindertjes aten? Nou, dat ging er bij ons van af. Toen de kinderen wat groter waren, deelden we met zijn vijven een worst. Nu eten veel mensen die met zijn tweeën. Oh ja, voor de kinderen sneed ik de worst al in stukjes voordat we aan tafel gingen zodat ze niet goed konden zien hoe groot hun stuk was, want anders ging het niet goed.

We aten trouwens elke dag soep. Je had anderhalf ons poulet en wat gehakt en twee blikjes soepgroente en daar maakte je lekker veel soep van. Joh, het is nu allemaal zo veel luxer dan toen. Betalen ging trouwens allemaal contant en je spaarde diverse soorten zegels: dokazegels bij de melkboer, zegels bij de bakker en kroonzegels bij de supermarkt. En daar heb ik mijn koelkast van bij elkaar gespaard.

Janny van Bokhorst
Ontspanning op veel manieren

De kleine ontspanning bestond uit spelen, lezen en televisiekijken. In januari 1965 kregen we een tweedehands televisie en Steven zat gezellig bij me naar Bolke de Beer te kijken. Later kreeg je op donderdag ‘The Saint’. Daar keken we naar bij de overburen. Thuis televisie kijken betekende dat de kinderen met pyjama aan en gewassen haartjes naast elkaar op de bank zaten.

We waren ook een echt leesgezin en zelfs Sinterklaas gaf ieder kind ieder jaar een boek. Voor Steven waren dat bijvoorbeeld De kameleon en Pietje Bel, voor Joke De olijke tweeling en voor Marina Het kleine huis. Al heel jong gingen de meiden op dansles, Joke was twaalf en Marina was pas negen. Dat was zo in die tijd. Het kostte een gulden per les, contant te voldoen. En natuurlijk hadden de meisjes alleen maar rokken of jurken aan. Ik maakte prachtige cirkelrokken voor ze.

Vakantie

In juni 1965 was de eerste echt grote ontspanning. De overburen hadden een prijs gewonnen: een week vakantie in een spiksplinternieuwe caravan in Schoorl en wij mochten mee. We hadden geen auto dus ging alles met de trein en dan vanaf Alkmaar met de taxi. Het was een heel gesjouw, want we moesten bijvoorbeeld ook zelf dekens meenemen. De overburen sliepen met hun kindje in de slaapkamer en wij drietjes sliepen in de keuken van de caravan. Er was een gaslamp maar geen elektriciteit. Wel was er een ingegraven wasketel buiten om de melk en zo koel te houden. Nee, er was ook geen toilet binnen. Het was zo leuk dat ik tot de dag van vandaag nog altijd naar Schoorl ga voor een paar weekjes strand.

Vrijwilligerswerk

Mijn man deed alle klussen in huis en ook voor de buren en zo stond hij klaar. Verder deed hij niet zoveel huishoudelijk werk. Ja, soms stofzuigen. Maar hij heeft net als ik altijd veel vrijwilligerswerk gedaan, bij speeltuinvereniging Kindervreugd bij ons in de wijk bijvoorbeeld. Weet je dat ik in 2005 van de koningin een lintje kreeg voor al mijn vrijwilligerswerk?