Terug naar overzichtTerug naar overzicht
George Hermanus Fijgi

George Hermanus Fijgi, ook gespeld Fygi en zelf ondertekende hij met Figi, werd geboren in Amsterdam op 13 april 1863 als zoon van Melchior Fijgi en Cunera Louise Rocker. Hij trouwde in Laren (N.H.) op 27 mei 1886 Grietje de Koe, geboren in Leeuwarden op 26 maart 1856 en overleden in Zeist op 8 juni 1933. Het huwelijk bleef kinderloos. Hij overleed te Zeist op 4 december 1947.

Door R.P.M. Rhoen

Zeist

In 1902, het jaar dat Fijgi in Zeist kwam wonen, telde deze plaats 8939 inwoners. In 1947, het jaar waarin Fijgi overleed, was het aantal inwoners gegroeid tot 40207. Zeist groeide in de eerste helft van de twintigste eeuw van een kleine, deftige gemeente tot een van de grootste villadorpen van Nederland. Veel oudere beter gesitueerden en Nederlanders die vanuit Nederlands-Indië repatrieerden, vestigden zich in Zeist om er van hun pensioen te genieten. Dat zij voor Zeist kozen, was voor een groot deel te danken aan de propaganda die door de VVV in binnen- en buitenland gevoerd werd. Gunstige factoren voor Zeist waren de uitstekende outillage van de gemeente, de centrale ligging, het natuurschoon en de goede communicatie met de omgeving.

Zeist maakte in de eerste decennia van de twintigste eeuw een industriële ontwikkeling door. Vooral de zilverindustrie en de wasindustrie namen een grote vlucht. Wat betekent dat er een trek van arbeiders en van leidinggevend personeel naar Zeist plaats vond. Door de grote bevolkingstoename groeide ook de winkelstand van Zeist.

George Hermanus Fijgi
Hotel Figi in het centrum van Zeist
Kok en banketbakker

Fijgi was van beroep kok en banketbakker of zoals in die tijd deftig gezegd werd confiseur. Vanuit Dordrecht vestigde hij zich in 1902 in Zeist. Hij had de in 1850 door L.T. Wünsche opgerichte bakkerij aan de Lageweg 10 overgenomen. Hij ging voortvarend te werk en plaatste meteen een advertentie in de plaatselijke krant met de boodschap dat hij dagelijks diners aan huis kon bezorgen.

In 1906 deed zich voor hem de gelegenheid voor een perceel bouwgrond aan Het Rond, toen nog Donkerelaan genaamd, te kopen. Dit plein in het centrum van het dorp was bezig zich te ontwikkelen tot het hart van de gemeente. Hij kreeg in 1908 een vergunning voor de bouw van een woon- en winkelhuis en in 1909 een hinderwetvergunning voor het oprichten van een koek- en banketbakkerij.

Op 29 mei 1909 opende hij tegenover het nieuwe raadhuis zijn banketbakkerij met theesalon ‘Het Raadhuis’. Een plaatselijke krant berichtte: “Een ruim portiek geeft toegang tot den grooten fraai ingerichten winkel. De vele glazen kasten en vitrines, fraai afgezet met kunstig houtsnijwerk, de talrijke spiegels, het rijkelijk aangebrachte koperwerk, de fraaie kroonlampen en ruime etalagekasten maken deze winkel van den heer Figi tot een eerste klasse inrichting. Achter de winkel bevindt zich de ruime theesalon, waar de fraaie stoeltjes en ruime rustbank met palmen tot een rustig zitje nooden. Van uit dit salon met zijn fraaien marmeren schoorsteen en dito buffet, zijn in lood gevatte ruitjes, en rijkelijk aangebracht lof en schilderwerk heeft men een fraai uitzicht op gemeentehuis, Rond en Walkartpark.”

Lunchroom

Zijn zaak floreerde goed en hij breidde haar binnen enkele jaren uit. In 1912 schafte hij een ijsmachine aan en liet een nieuwe gasmotor bijplaatsen. Ook richtte hij een lunchroom in. Fijgi kocht in 1917 het naastgelegen woonhuis, dat hij verbouwen liet. De benedenverdieping trok hij bij zijn zaak.

Hotel Figi in het centrum van Zeist
Overname door Ruys

In 1911 nam hij Theo (T.P.M.) Ruys (1888-1968) als bedrijfsleider in dienst. Na een kort intermezzo nam deze de leiding van het bedrijf over en zijn zuster Corrie (C.J.M.) Ruys (1884-1936) kwam ook in de zaak werken. In 1917 werd de zaak omgezet in de naamloze vennootschap “Lunchroom & Banketbakkerij Figi, voorheen George H. Figi”, die bij Koninklijk besluit van 4 februari 1918 officieel werd goedgekeurd. Fijgi werd president-commissaris van de N.V. Figi.

Nieuwe woning voor Fijgi

Fijgi liet de dagelijkse leiding van het bedrijf over aan Theo Ruys en zijn zus Corrie, maar ook letterlijk ging hij er meer afstand nemen. Door Jan en Theo Stuivinga liet Fijgi in 1920 een woonhuis bouwen aan de Donkerelaan 34, tegenwoordig genummerd Slotlaan 78. Voor die tijd woonde hij bij zijn zaak op het adres Donkerelaan 8. Zijn nieuwe huis gaf hij de naam “Haslen”, naar de plaats in Zwitserland waar zijn familie oorspronkelijk vandaan kwam.

Bij zijn nieuwe huis liet hij een garage bouwen. Het bezit van een auto was rond 1920 nog exclusief. Fijgi was een van de weinigen in Zeist die een auto bezat, terwijl Zeist ten opzichte van andere plaatsen een autominnend dorp genoemd mocht worden.

Nu hij niet meer belast was met de leiding van zijn bedrijf, kon hij zich meer met bestuurszaken van verschillende maatschappelijke organisaties gaan bezig houden. Bestuursfuncties vervulde hij vaak tien jaar of nog langer en tot op hoge leeftijd. Door deze activiteiten heeft hij zich het respect van de Zeister burgerij verworven.

Actief in de plaatselijke politiek

In de plaatselijke politiek was hij al jaren actief. Van de in 1911 opgerichte kiesvereniging “Het Gemeentebelang” was hij enkele jaren bestuurslid (‘commissaris’). Daarna stapte hij over naar de Vrijzinnig Democratische Kiesvereniging “Algemeen Belang”, waarvan hij nog penningmeester is geweest. Uiteindelijk werd hij lid van de liberale Vrijheidsbond. Voor deze partij zat hij van 1923 tot 1934 in de gemeenteraad. Hij was tevens jarenlang lid van het bestuur van de Kiesvereniging Vrijheidsbond, afdeling Zeist-Bunnik (Liberale Staatspartij).

Bestuursfuncties

De sociale kant van de maatschappij had eveneens zijn aandacht. Hij maakte tijdens de Eerste Wereldoorlog deel uit van het bestuur van het “Hulp Comité voor den Middenstand”. Voorts was hij voorzitter van het Fonds voor Bijzondere Noden, dat in de malaisejaren na de Eerste Wereldoorlog veel goed werk verrichtte. Van 1919 tot 1946 lid was hij lid van het Burgerlijk Armbestuur, de voorganger van de huidige gemeentelijke sociale dienst.

Als middenstander was hij begaan met het wel een wee van de Zeister middenstand, die door de sterke bevolkingsaanwas zo’n sterke impuls kreeg. Decennialang was hij in middenstandskringen de meest vooraanstaande figuur. Hij was lid van het bestuur van de Zeister Handelsvereniging, opgericht in 1907. Hierin vervulde hij de functies van penningmeester en voorzitter. Door de Zeister Handelsvereniging werd hij later vereerd met het ere-voorzitterschap. Hij was ook voorzitter van de Middenstands Centrale, waarin de Zeister Handelsvereniging, de R.K. en de christelijke middenstandsorganisaties samenwerkten.

Als commissaris en later als voorzitter-commissaris was hij verbonden aan de N.V. Middenstandsbank Zeist, die opgericht was door de Zeister Handelsvereniging en de R.K. middenstandsvereniging St. Ansfridus.

Beide middenstandsverenigingen stichtten in 1910 ook de Handelsavondschool (“Driejarige Handelsavondcursus met éénjarige voorbereidende klasse en vervolgklasse”), waarvan Fijgi vanaf de beginjaren in het bestuur zat, eerst als penningmeester en daarna als voorzitter, en waaraan hij later als erevoorzitter verbonden bleef.

Hij was een vurig pleitbezorger voor het houden van de eerste winkelweek in Zeist, de “Algemeene Middenstands – verkoop – tentoonstelling (A.M.I.T.O.)” in 1927, die een groot succes opleverde.

VVV

Vreemdelingenverkeer, aanvankelijk gecombineerd met verfraaiing van Zeist, had zijn speciale interesse. Hij was de stuwkracht van de VVV, de organisator van vele attracties voor de zomergasten, de man die altijd de grote trom roerde om de schoonheid van Zeist overal bekend te maken. In het geïllustreerde weekblad ‘Utrecht in woord en beeld.’ van 29 april 1932 staat van zijn hand het artikel ‘Zeist als woon- en vacantieoord.’. Toerisme was voor het vooroorlogse Zeist heel belangrijk. In een gids uit 1935 worden de adressen van 141 pensions, 151 gemeubileerde huizen en 6 hotels binnen de gemeente Zeist opgesomd. Van hem ging het initiatief uit tot oprichting van een “Verkeershuis”. Bescheiden begonnen in een pand op het Broederplein, werd later een groot kantoor aan de 2e Dorpsstraat betrokken.

Meer dan dertig jaar was hij actief binnen het bestuur van de “Vereeniging tot verfraaiing der gemeente Zeist en tot bevordering van het vreemdelingenverkeer”. Hij bekleedde de functies van voorzitter, secretaris en penningmeester van de VVV. Zeist. Pas in 1946 legde hij de functie van voorzitter neer.

Deze in 1895 opgerichte VVV. is een van de oudste VVV.’s van Nederland. Voor zijn verdienste voor deze vereniging werd hij tot ere-voorzitter benoemd. Hij zette zich op alle fronten voor deze zaak in. Als raadslid pleitte hij in 1929 voor wijziging van de straatnaam Steniaweg in Stenialaan, omdat: “Hoe belachelijk dit ook moge schijnen, inderdaad de voorkeur [door vreemdelingen] wordt gegeven aan het betrekken van een pension aan een laan gelegen.”

Zijn commissariaat van de N.V. Natuurbad “Mooi Zeist” aan de Utrechtseweg in 1932 hangt misschien samen met zijn streven om als bestuurslid van de VVV de recreanten een grote variatie in attracties aan te bieden.

Van het bestuur van de Oranjevereniging maakte hij in de twintiger jaren deel uit als commissaris.

Kegelen

Een sport die hij tot op hoge ouderdom bleef beoefenen, was de kegelsport. Hij was lid van de Utrechtse kegelclub “Nooit Gedacht”. Daar zocht hij zijn ontspanning, maar hij was ook nog een goede kegelaar die meerdere malen kampioen werd.

Kerk

Kerkelijk behoorde Fijgi bij de Remonstrantse Broederschap. Dit kerkgenootschap wordt gekenmerkt door het feit dat het geheel vrijzinnig is. Dit is zeker wat hem in dit kerkgenootschap aansprak, want op politiek gebied zien we dat hij die keuze van vrijzinnigheid ook maakte. Plaatselijk was hij – zij het op gevorderde leeftijd – bestuurslid en vele jaren penningmeester van de Nederlandse Protestanten Bond, afdeling Zeist-Driebergen en omstreken, een vereniging van vrijzinnige christenen. Na zijn overlijden bleek dat hij lid was van de vrijmetselarij. Op zijn kist lagen drie witte rozen, een begrafenisritueel van deze broederschap.

Ridder in de Orde van Oranje-Nassau

Zijn benoeming in 1938 tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau gaf de inwoners van Zeist, waar hij populair was als geen ander en “Oom George” genoemd werd, veel voldoening. Op Koninginnedag ging het bericht van zijn eervolle decoratie van mond tot mond. Die eer viel hem te beurt als president-commissaris van het hotelbedrijf Figi, maar de burgerij van Zeist vatte het op als beloning voor wat hij voor Zeist gedaan had.

Een trouwe huisgenoot kende het echtpaar Fijgi in de persoon van Aantje Margaretha Beek (1887-1963), die in 1911 als huishoudster in dienst kwam en dit bleef tot het overlijden van beiden.

Overlijden

Op 84-jarige leeftijd overleed in zijn woning te Zeist de generalissimus van heel de Zeister handeldrijvende en neringdoende middenstand. Die door hem steeds weer gestimuleerd werd tot organisatie, activiteit en collegialiteit. Een man die in het openbare leven in Zeist een vooraanstaande plaats had ingenomen. Een begenadigde spreker die zijn gehoor wist te enthousiasmeren en tot optimisme opriep. Tot op hoge leeftijd genoot hij een goede gezondheid. Fijgi werd op 9 december 1947 begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats aan de Woudenbergseweg.

Hij werd getypeerd als een bescheiden, beminnelijk mens, hulpvaardig en een groot gevoel voor gemeenschapszin.

Bronnen

  • Burgerlijke stand en bevolkingsregister van de gemeente Zeist; Gemeentearchief Zeist
  • Bouwvergunningen, inv.nrs. 409 en 448; Gemeentearchief Zeist
  • Archief van de Commissie van Bijstand van de N.V. Natuurbad “Mooi Zeist”, inv.nrs. 2 en 3: Gemeentearchief Zeist
  • V.A.M. van der Burg en R.P.M. Rhoen, De gemeenteraad van Zeist 1851-1976, Zeist 1994
  • H. van de Pas, Veertig jaar Figi, z.pl. z.j. (1958)
  • R.P.M. Rhoen, Een autominnend dorp. Auto’s en hun eigenaren in Zeist tussen 1899 en 1919. Oud-Utrecht. Nr. 5 (2001) p. 123-128
  • Adresboek van Zeist, De Bilt en Bilthoven, diverse jaargangen.
  • Weekbode voor Zeist, Driebergen en omstreken, 9 april 1902
  • De Zeister Courant, 15 april 1933
  • De Zeister Courant, 22 november 1933
  • De Zeister Courant, 1 september 1938
  • De Zeister Courant, 12 oktober 1940
  • De Zeister Courant, 10 april 1943
  • Zeister Post, 3 april 1946
  • Zeister Post, 6 december 1947