De geschiedenis van het gemeentewapen van Zeist gaat terug tot ongeveer het midden van de 12e eeuw. In de annalen van Zeist werd toen voor het eerst de naam van het geslacht Van Seijst genoemd. Deze familie is ongetwijfeld het oudste geslacht dat in het bezit was van de voormalige Heerlijkheid Seijst.
Het gemeentewapen is afgeleid van het blazoen (schild) van de familie Van Seijst. Tussen het familiewapen en het gemeentewapen is een klein verschil. Het gemeentewapen heeft drie smalle kantelen terwijl het familiewapen drie brede kantelen heeft, waarvan de buitenste twee de schildrand raken.
Op 11 september 1816 werd het gemeentewapen van Zeist vastgesteld door de Hoge Raad van Adel. De beschrijving van het wapen luidt als volgt: “zijnde van zilver, en chef gebritiseerd van Sabel”. In hedendaags Nederlands vertaald betekent dit: “een schild van zilver met aan de onderzijde gekanteeld schildhoofd van zwart”.
Officieel werd vastgesteld dat het wapen geen versieringen zou krijgen. Later werden deze toch om het wapen aangebracht. Dit decoreren van het gemeentewapen moet gezien worden als een modeverschijnsel. De versierselen doen het echte wapen eigenlijk onrecht aan en mogen dan ook niet officieel tot het gemeentewapen worden gerekend.
Het wapenfiguur “de muur met kantelen” komt ook voor bij de geslachten van het naburige Rijsenburg en bij de zeer oude geslachten Groenesteijn en Walenburg (Nederlangbroek).
Op het punt waar het raadhuis uit 1908 en de nieuwbouw met elkaar waren verbonden, was een glas-in-lood raam te zien. Op dit raam is het wapen van Zeist afgebeeld. Het wapen wordt omringd door kleinere wapens van Utrecht, Amersfoort, Wijk bij Duurstede en Amerongen. Onderaan in het raam staat een inscriptie: “ter nagedachtenis aan Marianne Henriëtte Walkart die den Grond ten Geschenke gaf Waarop dit Gemeentehuis in Gesticht Anno 1908”. Aan weerszijden van het wapen van Zeist zijn het Rijkswapen en het Provinciewapen afgebeeld. Deze afbeeldingen zijn geschonken door de aannemer van de nieuwbouw van het gemeentehuis en zijn later in het raam aangebracht.
